Bo dla „Czystego Powietrza” i czystego powietrza mówimy wyłącznie, zawsze i na zawsze tak! Taaaak! Czekając na rozstrzygnięcie kolejnej edycji konkursu WFOŚiGW „Tak dla czystego powietrza”, przyglądamy się czystemu powietrzu (mam nadzieję) w trakcie sezonu grzewczego.
Tak… Doczekałam się! Choć z opóźnieniem sezon grzewczy wystartował także i w obrębie mojej Wspólnoty Mieszkaniowej. Co cieszy mnie ogromnie. Przygotowując grudniowe rubryki ekologiczne, nie marznę już i tym głośniej to „Tak” w kontekście czystego powietrza może wybrzmieć. Bo na szczęście ciepło centralnego ogrzewania nie stanowi aż takiego uszczerbku dla naszego środowiska. Tymczasem czekam na niecierpliwie na uroczystą Galę wręczenia nagród w konkursie „Tak dla czystego powietrza”. Konkurs adresowany do dzieci w wieku przedszkolnym, uczniów szkół podstawowych i świetlic środowiskowych z terenu województwa śląskiego cieszy się z edycji na edycję coraz większym zainteresowaniem. Zeszłoroczna gala wręczenia nagród to udowadnia. Tak ciekawie i mądrze, jak wówczas porozmawiałam sobie z laureatami… Było to i dla mnie bardzo wartościowe i cenne doświadczenie. Budujące, ile te młode osoby na temat ekologii wiedzą i jak proekologicznie postępują. Niejeden dorosły byłby zdziwiony i niejeden dorosły mógłby się od nich wiele nauczyć, wziąć przykład! Co ciekawe – to głównie w obrębie ich rodziny, gospodarstwa domowego działania na rzecz ochrony środowiska się wdraża, rozmawia się. Temat ekologii w szkołach w dalszym ciągu się rozwija, a jego poziom jest różny w zależności od danej placówki. Tego dowiedziałam się w zeszłym roku. Czego dowiem się tym razem? Niebawem będę wiedziała.
Warto zaznaczyć, że prace plastyczne – ekologiczne plakaty z zakresu efektów likwidacji niskiej emisji są nie tylko świetnie przemyślane symbolicznie, ale ich wykonanie rzuca na kolana. Są po prostu znakomite. Jestem przekonana, że i tym razem tak będzie!
Natomiast, jak się dowiaduję, czyste powietrze nie tylko dobrze prezentuje się na plakacie konkursowym. Mimo sezonu grzewczego! Poniekąd wystarczy może wyjrzeć przez okno, by przekonać się o jego przejrzystości, błękicie… Minione miesiące jesienne w tym roku obfitowały w dni z czystym powietrzem. Na przykładzie Katowic, można zauważyć, że poprawa jakości powietrza z roku na rok się poprawia, a jak zapewniają włodarze stolicy Śląska, o taki stan dbają cały rok, a nie tylko w sezonie grzewczym. I tak jest naprawdę. Obecnie działania podejmowane są dwutorowo – z dofinansowań miejskich, które pozwoliły między innymi na termomodernizacje miejskich budynków, czy wymiany źródeł ciepła na bardziej ekologiczne. Tylko w latach 2015-2022 dzięki miejskiemu programowi dofinansowano wymianę prawie 8 tysięcy źródeł ciepła, z czego rekordowe ponad 1,8 tysięcy pieców wymieniono w ubiegłym roku. Natomiast dzięki współpracy z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach oferta programów miejskich została uzupełniona o „Ciepłe Mieszkanie”, a co za tym idzie – mieszkańcom jest jeszcze łatwiej o środki na wymianę źródła ciepła, ale też okien oraz drzwi, a to wszystko przekłada się na jakość powietrza. Przypomnijmy, że pierwsze umowy w ramach Programu „Ciepłe mieszkanie” zostały też podpisane w Chorzowie.
Co poza wymianą starych źródeł ciepła i termomodernizacją? Jak samorządy radzą sobie jeszcze z poprawianiem jakości powietrza w swoich gminach? Przyczyniają się także do tego kontrole – między innymi Straży Miejskiej. Monitoringi z powietrza za pomocą dronów. A także pojawiające się na rynku coraz częściej ekologiczne pojazdy. Stare autobusy wymieniane są na nowe. Dotyczy to także samochodów osobowych o napędzie hybrydowym. A w samym centrum Katowic ograniczane są strefy ruch kołowego: wybudowano Centra Przesiadkowe. Zmianie ulegają też zasady parkowania (od 1 grudnia!), a także zazieleniają się dotychczas betonowe przestrzenie miasta.
A tu taka ciekawostka ze stolicy Śląska
Na podstawie danych Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska widać, że rok 2022 charakteryzował się najlepszą jakością powietrza w porównaniu do lat ubiegłych. 2023 – prognozuje, że może być jeszcze lepiej. Rok temu na głównej stacji pomiarowej w Katowicach przy ul. Kossutha 6, średnie dzienne zapylenie PM10 za okres 1.01.-30.09.2022 roku zliczane automatycznie wynosiło 26,6 ug/m3. Dla analogicznego okresu w 2023 roku. to 20,6 ug/m3 – czyli 22,5% mniej. Widać wyraźną tendencję spadkową! Jeśli prześledzimy dane z lat wcześniejszych. Przykładowo, średni poziom pyłu zawieszonego w 2014 r. wynosił 43 ug/m3, w 2016 r. 37,8 ug/m3, a w 2018 r. już 33 ug/m3. Od 2018 roku nastąpiła wyraźna poprawa jakości powietrza: 28,7 ug/m3 dla 2020 r. i 28,5 ug/m3 za całość 2022 roku. Nie ma jeszcze rzecz jasna pełnych danych za rok 2023, jednak już teraz można przypuszczać, że ponownie wynik będzie rekordowo niski.
Foto: Edytor Studio
Hanna Grabowska-Macioszek