…Czyli „Unia Europejska dla środowiska”!

Tak! Wydarzenie ponad wszelką wątpliwość wyjątkowe! Skrupulatnie planowane, zapowiadane i oczekiwane. Ważne! – Podsumowujemy 20 lat bycia Polski w Unii Europejskiej – mówi prezes WFOŚiGW Mateusz Pindel. – A także wpływu Wspólnoty na środowisko na terenie województwa śląskiego.

W trakcie konferencji można było posłuchać inspirujących i interesujących prelekcji na temat wdrażanych działań prośrodowiskowych, analiz dobrych praktyk realizowanych w naszym województwie. Konferencja to spotkanie tych, dla których dobro naszego środowiska to cel numer jeden. To troska, dbałość, poprawa jego kondycji… równająca wciąż do standardów europejskich. A zatem do Sali Sejmu Śląskiego w Śląskim Urzędzie Wojewódzkim zjechali z całej Polski przedstawiciele instytucji krajowych, wojewódzkich, gminnych i powiatowych, by wspólnie podsumować te minione 20 lat i zastanowić się, co dalej?

Ale to zleciało! 20 lat! Aż trudno uwierzyć… Wydaje się, jakby referendum dotyczące przystąpienia Polski do Unii Europejskiej odbyło się wczoraj! Bardzo dokładnie pamiętam to głosowanie… A to dlatego, że było to chyba pierwsze moje, w którym już jako osoba pełnoletnia mogłam wziąć udział! No było dla wydarzenie nie tylko ważne zatem symbolicznie, ale i dla mnie osobiście. Bo mój głos na „tak” zyskał po prostu się przydał.

Gdyby tak cofnąć się pamięcią te 20 lat, ogrom zmian, postępu jaki się dokonał, wprawia w niedowierzanie. Trudno tak naprawdę przypomnieć sobie działania proekologiczne, które by jakoś bardzo zapadły w pamięć.

Warto zaznaczyć i przyjrzeć się, jak pozyskane środki unijne były wykorzystywane, wydatkowane w minionych latach, co dzięki nim udało się zrealizować, by polepszyć stan naszego środowiska. – Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej realizuje od przeszło 30 lat programy prośrodowiskowe na terenie naszego województwa. Jak ważne są środki unijne, które zostały na nasz teren w dwóch perspektywach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko wdrożone, obrazuje kwota: 2007-2014 i 2014-2020 – ponad 2 miliardy złotych. Ponad 1 mld 100 mln złotych pochodziło ze środków unijnych. Środki te zostały zainwestowane między innymi w gospodarkę wodno-ściekową, gospodarkę odpadami i ochronę powierzchni Ziemi – relacjonuje Mateusz Pindel.

Jak mówi Mateusz Pindel, w wyniku powyższych inwestycji powstało ponad 600 km sieci sanitarnej, ponad 40 km sieci wodociągowych, zostało zmodernizowanych 10 oczyszczalni ścieków, zmodernizowano też Zakład Gospodarki Odpadami Komunalnymi. Oddano do użytku nowe dwa zakłady gospodarki odpadami. Efektem tych działań jest ponad 550 tysięcy gospodarstw podłączonych do sieci kanalizacyjnej, ponad 670 tysięcy – zostało objętych systemem gospodarowania odpadami komunalnymi.

Perspektywa 2024-2020 to ogrom środków przeznaczonych na ochronę powietrza. – Województwo śląskie było jedynym w Polsce, w którym został wdrożony program niskiej emisji. 45 km sieci cieplnej zostało zmodernizowanych, podłączono prawie tysiąc węzłów cieplnych, więc bardzo, bardzo duże środki z Unii Europejskiej w województwie śląskim zostało wydatkowanych, co pozwoliło znacząco poprawić komfort życia jego mieszkańców. A jednocześnie poprawiło stan środowiska – stwierdza Mateusz Pindel.

Warto pamiętać, co za każdym razem podkreślają przedstawiciele nie tylko Ministerstwa Ochrony Środowiska WFOŚiGW wyróżnia się na tle wszystkich 16 wojewódzkich funduszy w całej Polsce. Obecnie konsekwentnie realizuje programy edukacyjne dotyczące ekologii i szeroko rozumianej ochronie środowiska. I fakt ten nie umknął uwadze i został podkreślony przez Sekretarza Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej Henryka Kiepurę. – Ten obszar edukacji z racji pełnionej przeze mnie funkcji jest bardzo istotny – zaznacza Henryk Kiepura. – WFOŚiGW podobnie jak NFOŚiGW bardzo mocno współpracuje zarówno z Kuratorium Oświaty w Katowicach i Ministerstwem Edukacji Narodowej. Realizuje szereg programów, w tej chwili rozszerzamy zakres edukacji klimatycznej, ekologicznej. Takie działania są wprowadzane już od wczesnych etapów kształcenia: nauczania przedszkolnego, czy wczesnoszkolnego klas 1-3. Przygotowując podstawy programowe, korzystamy z dużego dorobku i doświadczenia NFOŚ, jak i WFOŚiGW w Katowicach. Fundusz ten bardzo mocno wspiera te obszary edukacji, realizując Programy takie jak Zielona Pracownia, czy Ekopracownia pod chmurką dofinansowywując zakup pomocy naukowych, nowoczesnych sprzętów specjalistycznych, czy modernizację pracowni – kwituje Henryk Kiepura.

Edukacja ekologiczna to dziś dla WFOŚiGW można powiedzieć priorytet w działaniu, ale Fundusz nie zapomina też o Państwowej Straży Pożarnej, czy Ochotniczej Straży Pożarnej dofinansowywując między innymi zakup pojazdów sprzętu, odzieży, czy termomodernizację samych strażnic.

Przytoczę też niedawne działania WFOŚiGW na rzecz terenów dotkniętych klęską żywiołową. Wrześniowe powodzie pokazały, jak Fundusz potrafi sprawnie pomagać, podejmując działania natychmiast. No bo te wszystkie powyżej wspominane to tak zwane długofalowe z terminami ogłaszania naborów wniosków, a powódź była taką sytuacją, w której trzeba było działać już, tu i teraz i szybko szukać środków pomocowych. I to się zadziało. WFOŚiGW ze względu na powagę sytuacji i konieczność typu akcja-reakcja przesunął nawet termin zaplanowanej konferencji. Są po prostu sprawy ważne i ważniejsze i chyba nikt w tym przypadku nie pomyślał inaczej.

Spotkanie w Sali Sejmu Śląskiego to także możliwość, by oddać się refleksji, na temat plany i perspektywy na przyszłość. – Wspólnie mogliśmy zastanowić się, jakie wyzwania stoją przed nami w kolejnych latach i jak najlepiej wykorzystać możliwości, jakie oferuje Unia Europejska – stwierdza Mateusz Pindel. Temat naszego członkostwa w Unii Europejskiej to dobry moment też do tego, by podsumować działania i środki ukierunkowane na ochronę środowiska – mówi Dorota Zawadzka-Stępniak, prezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. – Perspektywa ostatnich 20 lat zostały wydatkowane ogromne środki poprawiające jakość życia naszych mieszkańców, a wpływ na to ma poprawa jakości środowiska, w którym żyjemy. Te środki to ponad 109 mld złotych, które dedykowane były samorządom, przedsiębiorcom, również organizacjom pozarządowym, osobom fizycznym. Bardzo nam na tym zależy, by współpracować szeroko z różnymi grupami Beneficjentów. Ogromna część z tych 109 mld złotych została przeznaczona na projekty w województwie śląskim, bardzo ważnym gospodarczo obszarze w Polsce, ale także takim które kiedyś zmagało się z bardzo trudną sytuacją jeśli chodzi zanieczyszczenie środowiska. Dlatego tak ważna jest współpraca pomiędzy regionami oraz wewnątrz stworzonego już lata temu systemu działającego na rzecz ochrony środowiska, gospodarki wodnej. Wydane środki przyczyniły się do realnych efektów. Realnych zmian – kwituje Dorota Zawadzka-Stępniak.

Co w podsumowaniu? Warto pamiętać, że Unia Europejska to przykład, wzór i kierunek dobrych praktyk, środki do ich realizowania, wdrażania na rzecz ochrony środowiska, ale też i normy, warunki dla członków Wspólnoty, by do unijnych standardów dążyć i równać. Unia daje możliwości, ale potem wymaga, by przestrzegać jej zasad i wnikliwie rozlicza!

Hanna Grabowska-Macioszek

Foto: K. Krzemiński