Powrót do korzeni

3 kwietnia 2015

Obyczajowość Wielkanocna dawna trochę się różni od dzisiejszej. Niegdyś na przykład w Wielką Środę żebracy brali na siebie obowiązek zastępowania dzwonów. Obecnie dzwony biją w kościołach. Jak było niegdyś, a jak jest teraz? Jakie obyczaje przetrwały próbę czasu, wyjaśni ten tekst.

Do dziś powszechnym zwyczajem jest spożywanie w wielkoczwartkowy wieczór tajni, czyli uroczystej, obfitej, ale postnej kolacji. Ostatnim dość powszechnym rytuałem jest do tego dnia palenie ognisk z wonnego drewna (jałowiec, jabłoń). Dawniej wierzono, że dusze zmarłych domowników przebywające w czyśćcu odwiedzają swe domostwa, aby się ,,ogrzać  i pościć”. Wielki Piątek to dzień krwawej ofiary złożonej przez Jezusa Chrystusa na krzyżu. Ten dzień jest jednym dniem roku kościelnego, w którym nie odprawia się Mszy św., tylko wieczorem: Droga Krzyżowa, Liturgia słowa, adoracja krzyżowa. Do najpopularniejszych zwyczajów tego dnia należy wieczorne nawiedzanie Grobów w sąsiednich parafiach połączone z modlitwą i jałmużną. Można je również kontynuować w sobotnie przedpołudnie. Wielki Piątek starano sie spędzić pracowicie, wierząc, że praca przyniesie zwielokrotniony pożytek. Wszystkie zajęcia jednak należy zakończyć przed godzina skazania Chrystusa na krzyżu. W Wielka Sobotę uroczyście święci się ogień i wodę. Bez wątpienia najpopularniejszym i najbarwniejszym zwyczajem tego dnia jest święcenie pokarmów, czyli tradycyjna święconka. W koszyku powinny być: Baranek Wielkanocny, gotowe i obrane jaja, pisanki, chleb, sól, osełka masła, korzeń chrzanu, kawałek kiełbasy i kołacz lub mała drożdżowa babeczka. Niedziela Wielkanocna to dzień Zmartwychwstania Pańskiego . Poniedziałek Wielkanocny – tradycyjny ,, śmingus – dyngus ” . Wtedy kobiety , dziewczyny i dziewczynki zostają  oblewane wodą przez chłopaków.

Patrycja Czembor

 

 

JAK NAKAZUJE TRADYCJA

Niedziela palmowa – rozpoczyna się Wielki Tydzień. Palemki miały przynosić: szczęście, zdrowie i bogactwo.

Święconka – koniecznie w Wielką Sobotę należy poświęcić koszyczek z jedzeniem. Nie powinno zabraknąć w nim:- mięsa i wędlin ( na znak, że kończy się post)- masło (oznaka dobrobytu)

  • – jajka (symbol narodzenia)
  • – chrzanu (cierpienie Jezusa)
  • – baranka (symbolu Chrystusa)

Wielkanocna Niedziela – W polskim zwyczaju, w niedzielę wielkanocną, rodzina zasiada do śniadania, które rozpoczyna się składaniem życzeń i dzieleniem się święconką. Na stole stoją wielkanocne baby, mazurki, wędliny, jajka. U nas na śląsku jest taki zwyczaj, że rodzice chowają w domu lub w ogrodzie koszyczki ze słodyczami – prezenty „od zajączka”. Wielkanoc to czas refleksji, zadumy i mile spędzony czas w gronie rodziny.

Lany poniedziałek – to zabawa, którą wszyscy doskonale znamy. Oblewać można wszystkich. Zmoczone tego dnia panny miały większe szanse na zamążpójście.

Mateusz Twardowski