Nō, tōż mōmy już chnet łostatek marca i poleku klechce sie ku nōm Prima Aprilis i Wielkanoc. Ale we ta niydziela bydymy mieli gryfnisty fajer. Trefi ci nōm Palmowǒ Niydziela. Chocia samtukej u nǒs, to barzij sie zawdy gǒdało, iże to niydziela kwiytnǒ, prǒwda? Werci sie ale spōmnieć podle raji jak tyż to sie wszyjsko ze tōm niydzielōm napoczło.

Pōnbōczkowy Synecek tōmpǒł już dosik pǒra lǒt po tym naszym świycie, łod Galilyji (ze jeziorym Galilyjskim) aże do Judeji ze Betlejym i Jerozolimōm. Na tyj pustacinie na wschōd łod Jeruzalym napocznōł przodzij Jōn Krzciciel. Tam, kole tego Morza Martwygo, niy ma to po prǒwdzie pustynia ino taki – jak to mōndroki gǒdajōm – step, na kierym Jōn Krzciciej mōg nǒjść i szarańce, i miōd łod dzikich piszczołōw lebo wespōw. Wyrōs ci nasz Pōnbōczek na gryfnego karlusa i corǒzki wiyncyj ci Śniym już ludzi deptało, i to krōm tych dwanostuch apostli. Wteda tyż, te iber dwa tysiōnce lǒt tymu nazǒd, we tym Jeruzalymie taki ci już bajzel, garus i łostuda sie zrobiyli, iże ludziska na isto już niy poradziyli tego ściyrpieć. Tak ci sie porobiyło, iże na ichnich farach już blank placu niy bōło dlǒ tych, co tam kcieli porzykać. Naobkoło, driny, pǒłno bōło machlyrzy, handlyrzy i inkszych łoszkliwcōw, kiere kajplowali ichniyjszōm walutōm, kalyli łowiyczki, baranki lebo cukrōwy, briwy na łofiarowanie dlǒ tych jesce poruch wiyrnych, wyczyniali roztomajte kōnsztiki, a ku tymu roztomajte miglance kogo sie ino dało łoszydzić, to łoszeredziyli. Nō, tōż tyn nasz Pōnbōczek tak ci sie znerwowǒł, iże zawołǒł ku sia tych jejigo dwanostuch apostli (do kupy ze tym ryżym, świdratym Judǒszym) i pedziǒł jim bōł, iże jes nǒjwyższyjszy czǒs, coby Łōn sōm do tego Jeruzalym sie przikludziōł i zrobiōł tam taki ci ordnōng, coby ludzie na wiyki, wiykōw, amynt niy przepōmnieli ło tym. Jak pedziǒł, tak tyż i zrobiōł. Zicnōł sie na takigo, maluśkigo yjzelka, wziōn sie do rynki prōntek ze łoziny, pedzioł: wiooo, i kciǒł w te dyrdy, jak nǒjgibcij dokulwitać sie do tego gniǒzda łozpusty i cygaństwa, i przeżynōńć tych wszyjskich chachmyntōw, machlyrzy, zgłobnikōw i inkszych roztomajtych łoszkliwcōw.

Nale, tyn yjzelek blank niy kciǒł ci sztartnōńć, tak ci sie zapar, tak zasztopowǒł szłapami, iże ani kroka niy dyrgnōł. Napoczli mu tyż dobre ludzie ciepać pod sznupa mandle, roziny, datle i inksze maszkyty, coby ino tego Pōnjezuska do tego dioseckigo Jeruzalym zasmyczōł. A tyn yjzel nic, blank nic. I to niy skuli tego, coby łōn bōł taki ze żywota uwziynty, ino beztōż, co czuł, cosik ci mu wōniało, iże Pōnbōczkowi we tym Jeruzalymie nic dobrygo niy przitrefi, iże to sie wszyjsko na łopach skōńcy. Dziepiyro jak mu napoczli pod szłapy ciepać take srogie blaty, liście łod palmōw, tyn yjzel dǒł sie skusić i blank polekuśku podeptǒł ku tyj Jerōzolimie. I jak widzicie, yjzel to niy ma take gupie stworzyni, niy mǒ kyjzy miast filipa, i gǒdanie, co ftosik jes gupi choby łosioł, to moge ino tego yjzelka-poczciwiny łobrazić. A, iże to bōło we ichniǒ niydziela, mōmy terozki fajrowanie „palmowyj niydzieli”, łod kieryj napoczynǒ sie nōm Wieli Tydziyń. Srogi Tydziyń, bo wiela sie tyż tam ze tym naszym Pōnjezuskiym dziǒło. Co sie dziǒło, niy byda Wōm sam gynał tuplikowǒł, bo znǒcie to ze katyjmusu i bydzie Wōm to jesce bez cǒłkie rekolykcyje eklerowane. Dosik, co Wōm rzykna, iże gynał mōmy chnet ta Palmowǒ Niydziela, i we wszyjskich samtukej kościołach kapelōnki po procesyji pokropiōm te palmy, kiere ze sia na fara przitargǒcie.

Fto kciǒł, to już sie zawczasu lajstnōł na targu takǒ palma, zbajstlowǒł sōm abo sie jōm jesce sprawi na placu przed „Jōzefkōm”. Grunt, co kǒżdy takǒ palma we chałpie bydzie miǒł. Te świyncynie, tyn pokropek tych palmōw, to tyż ci bōł (bǒł i jes, bo to zasik jes corǒzki barzij we mōłdzie) gryfny, ale to richtik szykowny zwyk. I tyż nasze Starki zawdy gǒdali:

Kiej we palmowǒ niydziela klara świyci, pǒłne ci bydōm stodoły, faski i siyci!!!

U nǒs samtukej we Chorzowie to ci tak do porzōndku tego niy widać, ale kajś po wsiach, po naszych roztolicznych dziydzinach, to ludzie rychtujōm take palmy już na dwa tydnie przed niydzielōm palmowōm. Sōmech kiejsik widziǒł take kwiǒtkowane, wypleciōne palmy duge na śtyry-piyńć myjtrōw (abo i wiyncyj?), kiere aże dwōch-trzech chopa musiało do kościoła smyczyć. A mogecie sie forsztelować, kiej przi gryfnyj launie, przed kościołym wszyjskie baby, samotne abo wydane, we krasiastych szatach, bufiastych kieckach ze zapaskami, chopy we paradnych jaklach, hajerskich mōndōrach, pōmpiastych galotach i wygutalinowanych, wyglancowanych szczewikach, kǒżdǒ familijǒ targǒ swoja palma, coby jōm ksiōndz dobrodziyj pokropiōł, poświyńciōł. Juzaś niyskorzij ludzie szli na pola, na swoji zǒgōny, kaj na winklach stǒwiali, wtykali do ziymi kōnski lebo cǒłke, myńsze palmy, coby jim sie bez lato żǒdne chroboki, glizdy i inksze roztomajte łoszklistwo niy plōncło we łobiyli, we zasiōnym, i coby żǒdnǒ tam ulicha, gradzisko, pierōny i inkszy dopust Boży jejich dziedziny niy dopǒd, niy spolōł, niy łobalōł. Tyż kōnski, abo cǒłke, ino maluśkie palymki, trzimało sie we chałupach, kajsik na byfyju, na szrancku, we łoknie, coby żǒdyn pierōn bez lato we chałpa niy prasknōł, coby sie wszyjsko jak przinoleżi uchowało zdrowo i szczynśnie. We tych palmach byli tyż i kociki, baźki ze łoziny, wiyrzbowe, kiere sie łykało coby cowiek kucaniǒ, abo tubery niy łapnōł, i na wszyjskie chorōbska chyrtōnia i zymbiskōw. Możno to i zabobōn – jak gǒdajōm angyjbery – ale tak zawdy bōło i szlus.

Ojgyn z Pnioków

klechtać sie – iść powoli, dreptać,

tōmpać – zdążać, podążać, iść, kroczyć,

pustacina – pustkowie,

szaraniec (hojszreka) – szarańcza,

wespa – osa,

apostel – apostoł,

fara – parafia, okolica,

machlyrz – oszust, krętacz, kombinator, szachraj,

kalić – sprzedawać,

kajplować – wymieniać, targować, kupczyć,

wyczyniać kónsztiki – robić, pokazywać różne sztuczki,

łoszydzić – oszukać, okpić, okłamać,

łoszeredzić – obmówić, zniesławić,

yjzelek – osiołek,

mandle – migdały,

roziny – rodzynki,

datle – daktyle,