To był po prostu wyjątkowy czas

5 października 2025

I lepiej nie można tego ująć! Takie bowiem by minione dni w Śląskim Teatrze Lalki i Aktora Ateneum.

15 edycja Międzynarodowego Festiwalu Lalek Katowice Dzieciom i 80lecie teatru! Intensywnie zatem, ale jakże pięknie. To dni pełne ważnych refleksji, ogromnych wzruszeń i emocji, które pozostaną ze mną na długo.

Ogromnie cieszę się, że mój faworyt festiwalu – spektakl „Pingwin w czerwonej czapeczce” zyskał też takie uznanie jury – profesjonalistów myślących teatrem. Opowieść o pingwinach czapeczkowych – nigdy wcześniej nie przypuszczałam, że takie istnieją. Co więcej nigdy wcześniej nie myślałam, że pingwini świat może być tak interesujący! A zatem bardzo edukacyjny, bo ciekawy treściowo, poszerzający wiedzę. Nie to, że od razu przebranżowię się i zostanę badaczem życia i zwyczajów pingwinów, ale była to na pewno niezwykła przygoda, ale ta opowieść to nie tylko moc informacji, ale oprawa tak cudowna, że spektakl ten „zrobił mi dzień”. Świetnie zrobione i obłędnie animowane lalki, prawdziwie mroźna scenografia, zabawne momenty, a nade wszystko muzyka i efekty dźwiękowe na żywo! To musiało przynieść sukces. Spektakl Bratislavské bábkové divadlo ze Słowacji bowiem został po prostu obsypany nagrodami.

 

Drugim niewątpliwym zwycięzcą festiwalu był „Czarnoksiężnik Oz” Teatru Animacji w Poznaniu w reżyserii Konrada Dworakowskiego. Opowieść o Dorotce i jej piesku Toto to z pewnością propozycja dla starszych widzów, a nawet dorosłych. Ciekawa konwencja, przesłanie. I na pewno nie łatwo było twórcom zmierzyć się z uznanymi hollywoodzkimi produkcjami, które wielu z nas pamięta i lubi. Myślę, że było to wyzwanie, któremu zespół z Poznania sprostał.

Myślę, że wszystkie spektakle konkursowe były co najmniej ciekawe i zrealizowane niejednokrotnie w sposób zaskakujący. Cudownie, że wydarzenie daje możliwość poznania twórczości teatrów lalkowych z całej Polski i nie tylko. Taka refleksja, że lalki potrafią zachwycić, a opowieści z ich udziałem porwać, wzruszyć, poruszyć i skłonić do przemyśleń. Jury na pewno nie miało łatwego zadania, bo każdy spektakl miał odmienną formę, a formy te były tak różnorodne, że porównanie ich było i jest po prostu niemożliwe. Były bardzo kameralne, nawet intymne historie, po rozbudowane wieloobsadowe widowiska.

Warto też wspomnieć o niecodziennej atmosferze festiwalu. Do udziały Scena Ateneum zaprosiła Katowice Miasto Ogrodów, Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego, Fundację Wyspiański, a także Pałac Młodzieży. Widzowie ze spektaklu na spektakl wędrowali ulicami Katowic pomiędzy tymi instytucjami i to dawało klimat niezwykły. Bywało to niełatwe, bo często trzeba było wędrować szybkim krokiem, by nie spóźnić się na kolejne przedstawienie. A codziennie odbywały się trzy, cztery spektakle. Cały dzień zatem był wypełniony tym pięknym teatralnym czasem.

W finale miałam okazję nadrobić zaległość. Wcześniej nie udało mi się jakoś zobaczyć czytania udramatyzowanego „Troja. Wojny nie będzie” Teatru Ateneum. I bardzo się cieszę, bo było to ciekawe doświadczenie.

To był wyjątkowy czas, wyjątkowy jubileusz. Całemu Zespołowi Śląskiego Teatru Lalki i Aktora Ateneum życzę nieustającej energii do pracy, by ich sceniczne propozycje były co najmniej tak przemyślane i mądre jak dotychczas, wielu, wielu inspiracji i ogromu widzów! Bardzo dziękuję za zaufanie. Móc objąć festiwal patronatem medialnym to wielka przyjemność i zawsze największa wartość dodana.

Hanna Grabowska-Macioszek

Foto: Tomasz Zakrzewski

Werdykty jurorów

JURY W SKŁADZIE:

Robert Jarosz

Michał Tramer

Marzenna Wiśniewska

po obejrzeniu 9 konkursowych spektakli postanowiło przyznać:

– nagrodę w wysokości 3000 zł ufundowaną przez Prezydenta Miasta Katowice za tekst i reżyserię przedstawienia „Pingwin w czerwonej czapeczce” Bratislavského Bábkovégo Divadla (Słowacja) dla Kataríny Autilisovej

– nagrodę w wysokości 2000 zł ufundowaną przez Prezydenta Miasta Katowice za scenografię i lalki w przedstawieniu „Pingwin w czerwonej czapeczce” dla Ivany Mackovej

– nagrodę w wysokości 5000 zł ufundowaną przez Prezydenta Miasta Katowice za koncepcję dramaturgiczną i reżyserię przedstawienia „Czarnoksiężnik Oz” Teatru Animacji w Poznaniu dla Konrada Dworakowskiego.

Jury szczególnie docenia dwa przedstawienia konkursowe festiwalu, które równorzędnie stanowią najciekawsze propozycje teatralne dla dzieci oraz młodzieży. W związku z tym Jury postanowiło nie przyznawać jednego Grand Prix, ale dwie równorzędne Nagrody Główne w wysokości 10 000 zł ufundowane przez Ministrę Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Nagrodę Główną za najlepsze przedstawienie festiwalu dla dzieci dla Bratislavského Bábkovégo Divadla (Słowacja) za spektakl „Pingwin w czerwonej czapeczce” w reżyserii Kataríny Autilisovej.

Nagrodę Główną za najlepsze przedstawienie festiwalu dla młodzieży dla Teatru Animacji w Poznaniu (Polska) za spektakl „Czarnoksiężnik Oz” w reżyserii Konrada Dworakowskiego.

Jury dokonując tego wyboru doceniło towarzyszenie dzieciom i młodym widzom w dostrzeganiu złożoności świata oraz zadawaniu pytań i nienarzucanie odpowiedzi. Jednocześnie jako jurorzy zwróciliśmy uwagę na kompletność obu nagrodzonych przedstawień, co osiągnięto dzięki spójności zastosowanych środków inscenizacyjnych, precyzyjnej dramaturgii oraz najwyższej jakości zespołowej kreacji aktorskiej.

 

NAGRODY POZAREGULAMINOWE

Jury dziecięce przyznało dwie równorzędne nagrody:

– dla spektaklu „Pingwin w czerwonej czapeczce”

Bratislavského Bábkovégo Divadla (Słowacja) za pełną humoru opowieść o pewnych nielotach,

dla spektaklu „Huśtawka” Teatru Maska w Rzeszowie za pełną akcji historię o tym, że nie ocenia się książki po okładce.

Jury Sekcji Teatrów Lalkowych ZASP przyznało Nagrodę Aktorską zespołowi Teatru Pinokio w Łodzi za kreacje w przedstawieniu „Pani za Malutka”.

Jury Oddziału ZASP w Katowicach nagrodziło za animację spektakl „Reggae dla mojego psa” Bartosza Sochy (Teatr Rawa).

Dyplom Honorowy Polskiego Ośrodka Lalkarskiego POLUNIMA za mistrzowskie ożywienie lalek przez aktorów i muzyków w spektaklu „Pingwin w czerwonej czapeczce” otrzymało Bratislavské bábkové divadlo ze Słowacji

Projekt: Anita Tomala-Cygan