Świat wg Ojgyna

19 marca 2020

Dziyń Kobiyt …                                                                 

Nō, tōż mōmy już tyn gryfny marzec na karku. Czamu gǒdōm gryfny? Anō, bo to już chnet bydzie ta diosecko zima forbaj i napocznie sie chnet kalyndǒrzowǒ wiesna. Chocia, czy jǒ wiym eźli idzie na latośno zima jamrować? Cheba niy, bo i śniyga latoś blank niy bōło, i mrozu tyż niy… takǒ ci bōła wiesiynnǒ zima.

Ale skuli tego marca idzie sam terǒzki ździebko połozprawiać ło takim gryfnym marcowym zwyku, ło tym, iże chnet bydymy fajrować, jak kǒżdego roka, tyn gryfny „Dziyń Kobiyt”, dziyń freli, samotnych, wydanych, zowitek eli tyż klǒsztornych pannōw. Znǒcie już to? Znǒcie! I, co z tego? Byda juzaś dzisiǒj ło tym berǒł a to skuli tego, co jǒ tak po prǒwdzie pierōnym ci niy mōm rǒd tych dioseckich Walyntynkōw, do kierych niyftore iptowate modziǒki kcōm ci mie przeprzić, co to jes ci terǒzki już na isto nasz starodǒwny polski zwyk. A psinco prǒwda! Nō ja, ale jakech niydǒwno tuplikowǒł jednymu śpikolowi, co byli czasy kej we sklepach na fachach bōł ino łocet i mosztrich, to tyn ci mi rzeknōł:

– A niy mōgliście sie tego kajsik we zupermarkecie lajstnōńć???

He, he a jǒ ci kajsik naszǒł, co bezmać tyn dziyń, tyn ”Dziyń Kobiyt” napocznōł sie łod tyj egipcjańskij krōlowyj Kleopatry, kierǒ we marcu kǒzała sie zrolować, zawinōńć do takigo srogigo, szykownego tepicha a niyskorzij sużōnce mieli jōm podciepnōńć cysǒrzowi Cezarowi.

A przidarzōło sie to jesce przed Pōnbōczkiym. Tak ci łōna, Kleopatra poradziōła tego cysǒrza wyszwindlować i zbamōńcić, iże łod tego czasu zawdy jakiesik gryfne „marcowe idy” tam we tym Rzymie bajstlowali i łodprǒwiali. Wteda tyż przi marcowych idach tego Cezara zażgali pitwokiym, a iże to bōło trzinǒstego marca, to łod tego czasu trzinǒsty (a ku tymu piōntek) jes diosecko niyszczysny.

Nō, i miarkujecie, co ze tymi babami napoczło sie to wszyjsko metlać jesce za starego piyrwyj i niy idzie tego ściepnōńć na ta łoszkliwo „kōmuna”, chocia tak po prǒwdzie napoczli my tyn dnioszek fajrować dziepiyro po wojnie.

A mie sie sam terǒzki spōmniało jak to łōńskigo roka trefiōłech jake dwa dni po tym babskim fajerze na słodach mojigo sōmsiada Edka. Cǒłko fresa ci miǒł fest podropano, poharatano choby go fto tarłym po nij przejechǒł.

– Edek, boroku, jak ty wyglōndǒsz? Fto ci to tak ta fresa poharatǒł?

– E… tam Ojgyn, to skuli kwiǒtkōw – pado mi na to Edek.

– Jak to skuli kwiǒtkōw? Co majōm blumy do twojij fresy?

– Nō, wiysz przeca, iże we sobota bōł „dziyń kobiyt”?

– Nō wiym, ale dzisiǒj jes już wtorek – padōm do Edka, bo widza iże mu sie cosik we kalyndǒrzu pometlało.

– Nō ja, ale sie dej pozōr. Jakech we sobota fest niyskoro na łodwieczerz prziszǒł do dōm po tym cǒłkim sobotniym „dniu kobiyt”, to jedzine kwiǒtki kiere byli we kwiǒciarni na Krojcce, to byli kaktusy. I terǒzki już miarkujesz czym mi ta fresa moja starǒ tak  wybiglowała?

Jake to dǒwnij bōło sroge i gryfne świynto, to wszyjskie baby, kiere majōm wiyncyj niźli trzidziyści lǒt gynał pamiyntajōm. Szumne to bōło świynto, i wszyjskie – a nǒjbarzij chopy – fest fajrowali. To niy to, co terǒzki, iże styknie, co jedyn z drugim modziok glingnie tym jejigo mobilniokiym, szkyrtnie możno jakiegosik „esemesa” ze kwiǒtkiym, afkōm i fertik. Dziołcha mǒ świynto a tyn karlus łodpinkolōł je za piytnǒście fynikōw (we promocji!).

Piyrwyj to bōło tak. Kǒżdy dyrechtōr, kyrownik, majster abo fto tam jesce, już tydziyn skorzij sztalowǒł we kwiǒciarni tela tulpōw, wiela kobiyt kole niygo robiōło. Tulpōw, bo inkszych kwiǒtkōw to wteda za tela niy bōło (możno jesce nelki, ale to już byli i szykowniyjsze, i drogsze blumy).

Nǒjlepszij bydzie kiej połozprawiōm jak to u mie we werku bōło. Mōj szef, a bōł ci to srogi chop, Polok, ale łod Stanisławowa, kresowiok znacy sie, już za wczasu kǒzǒł mi łobsztalować kajsik ze trzidziyści mieteł, bo tela kobiyt u nǒs robiōło. Wszyjskie chopy (a byli to same byamtry) na tyn dziyń wysztiglowali sie choby ficywyrty we Boże Ciało, pod bindrami (choby i do futerbachowyj hymdy). Co bōło do zrobiynio, do strzaśniyńcio, to sie wartko majtło, a zatym, deczko niyskorzij to już ino fajer aże szoł kurz i wiater naobkoło!

My ze szefym we śtyruch takich gryfnych plastikowych kibelkach miyszali, chechlali taki miszōng, kiery mōj dyrechtor wypokopiōł. Brało sie dwie flaszki czystyj gorzǒły, jedna flaszka jakiegosik wermutu, flaszka jałowcōwki i ze dwa litry apluzinowego zaftu. Nō, i to wszyjsko razy tela, wiela my mieli kibelkōw. Dziołchy zasik rychtowali roztomajtǒ zagrycha, kołoczki, zisty, tyj i kafyj. We nǒjsrogszyj izbie zestawiali my do kupy pǒra tiszōw, snosiyli wszyjskie stołki. Ślazowali sie niyskorzij wszyjskie byamtry do tyj izby, dźwiyrze sie zawiyrało i jedyn sztram wachowǒł (taki, co to już mu leberki wysiedli), coby żǒdyn cudzy, niy napytany niy wlazowǒł. Nō, i napoczynǒł sie fajer.

Roztomajcie to bywało, ale kiej mōj szef brǒł sie do śpiywaniǒ takij fajnyj śpiywki:

„Drōtym go, drōtym kolczastym po jajach…”

i zarǒzki po tym drugo sztrofka (dlǒ śmiychu):

„Kochejmy sie, kochejmy sie…”

to wszyjskie gynał miarkowali, co to już jes szlus piyrszyj tajli tego fajeru. Napoczynali sie we myńszych klikach łozłajzić kaj fto sie przodzij namōwiōł, fto z kim i kaj. A wybiyrać szło, bo chocia to bōło za „kōmuny”, to pǒra jesce dobrych szynkōw we Chorzowie bōło. Szło sie abo do „Bałtyku”, „Pod Dzwon”, do „Ratuszowyj” abo „Pod Flota” na łobiǒd. Niyskorzij zasik te, co mieli rade tańcować i byli jesce na tela mōnter deptali do „Magnolii”, „Goplany” abo do „Merkurego”. Niyftorych ciōngło do „Łani” lebo do „Parkowyj”, nō ale tam bōło gyferlich, bo jak we marcu bōło deczko mroza, to niyjedyn łostoł ci we fuzeklach we przikopie. Tela ino rzykna, iże u nǒs bōł ci jesce jedyn taki fraucimer we kierym robiōło ze dwiesta babeczkōw, wiynkszōściōm samotnych. Nō, gǒdōm wōm chopy: bōło w czym przebiyrać!!!

Wicne i szpasobliwe to bōło świynto, chocia nikedy bōło ździebko łostudy przi tym. Na tyn bajszpil.

– Suchej ino, Jorg, fest cie tam wczorej, po tym dniu kobiyt, jakeś ło drugij w nocy przikwanckǒł sie do chałpy, twoja starǒ przijyna? – pytōm sie kamrata, bo wiym,  iże jejigo baba zawdy pierōnowe larmo robi.

– Niyyyy, nic mi niy gǒdała. – łodpedziǒł kamrat.

– Nic ci niy gǒdała? Przecamć to jes niymożebne. Niy nazdała ci jak kormikowi do grotka ?

– A dyć niy, bo… łōna przilazła dziepiyro ło szczwǒrtyj nad ranym!!!!

Nō, bo kuknijcie ino. Po prǒwdzie jest we Polsce wiyncyj babōw jak chopōw, ale do fajrowaniǒ to sie wszyjskie niy nadǒwajōm, a chopōw kierym ci sie wydowo, iże sōm samymi Leonardo di Caprio, abo chocia Johnym Weinym, to ci jes dosik pǒrã. I beztōż nasze baby, chocia by my gǒdali cosik inkszego, tyż ze inkszymi chopami musieli fajrować. Prōwda?

Dykcjónôrz:

przeprzić kogo – przekonać kogoś, przeciągnąć na swoją stronę;

lajstnōńć sie – sprawić sobie, kupić, zafundować sobie;

wyszwindlować – otumanić, podpuścić;

zbamōńcić – skusić, zbałamucić;

zażgać – zakłuć, zasztyletować;

pitwok – nóż, tępy nóż;

metlać – plątać;

fresa – twarz;

fest niyskoro – bardzo późno;

wybiglować – wyprasować;

mobilniok – telefon komórkowy;

łodpinkolić – odbębnić, odfajkować;

afka – obrazek, emotikon;

sztalować – (tu) zamawiać;

tulpy – tulipany;

nelki – goździki;

wysztiglować sie – wystroić się, ubrać się elegancko;

ficywyrt – dozorca;

futerbachowǒ hymda – koszula flanelowa;

leberki – wątroba;

bóło gyferlich – było niebezpiecznie;

fraucimer – zbiorowisko kobiet;

Świynty Mikołôj…                      

Nó, tóż mómy chnet jedyn ze nôjgryfniyjszych dni we roku, i to niy ino dlô dziecek – Świyntego Mikołôja. Kciôłech sam nôjprzodzij pedzieć, co szóstego grudnia kôżdego roka wszyjskie dzieci, i to na côłkim świycie niy poradzóm sie doczkać świyntego Mikołôja. Nó alech zmiarkowôł, co to jes psinco prôwda! Te wszyjskie hamerikóńskie, miymieckie, i jake tam jesce bajtle, już na isto dôwno przepómnieli ło takim świyntym lebo blank ci go niy znali. Bo przeca łóni tego dzisiyjszego, modernego przebleczónego cudoka łoglóndajóm już przecamć łod piyrszych dni listopada, i to aże do półowy stycznia.

Nale, sam na Ślónsku, tyn gryfny mikołôjowy zwyk zawdy bół bajstlowany bez wszyjskich fatrów, ujków, starzików, sómsiôdów. Tak bóło dôwnij u Starki we familoku. Nôjprzodzij za Mikołôja tyrôł ficywyrt, a kej ci go już niy nastykło, to przeblykôł sie za tego boroka ujek abo kamrat Łojca.

Mikołôj łobleczóny bół we szarłatne szaty abo jakisik pelc, ze takóm srogóm, dugóm krykóm w gorzści choby paliczek go gaszyniô świycek we kościyle i ze wielgachnym miechym na puklu, we kerym smyczół gyszynki narychtowane przodzij bez starki i mamulki dlô wszyjskich dziecek we siyni lebo we familoku. Taki Mikołôj znôł wszyjske grzychy (dobre uczynki tyż) bajtli i szkótów. Jednych sprzezywôł, próntkiym dôł po dupie abo po palcyskach, inksze juzaś, usuchliwe pohajôł i rzyknół jake dobre słowecko.

Coby dziecka niy przepómnieli ło tym świyntym, już na dwa-trzi tydnie skorzij  starziki i łojce łŏnym tuplikowali, coby byli moreśnie i usuchliwe, bo Mikołôj moge przismycyć niy maszkyty, a ino hasie lebo łoszkrabiny. Jesce tyż ci tyn przeblecóny Mikołôj kôzôł cosik porzykać, nó i na łostatek, zawdy kôżdy najduch, bajtel cosik tam erbnół łod tego fałesznego świyntego. Jak to we powiarce:

„Na świyntego Mikołôja – dziecek czekô côłkô zgrôja,

Usuchliwym do maszkyty – zaś gizdowi hasie w tyty”.

Przi takim fajerze musowo byli zawdy roztomajte kyjksy, makróny, pierniki i… marcipan. Do piciô mlyko, kakał abo kakałszale na mlyku. Niyftorym do terŏzka ze gymby ślinka ciece, kej sie spómnóm kakał uwarzóny na samiuśkim mlyku a do szolki na łostatek bóło wciepnióne biółtko ze cukrym wanilijowym i ździebkiym zoftu ze citrółny lebo citrółnowygo kwasku.

Ftosik napisôł bół kejsik we móndryj ksiónżce, iże bezmać: „Gôdali mi, co sóm take, ftore bez côłkie życie nikaj i nigdy niy uwidzieli skrzóta, cwerga, żywego hampelmana abo… Mikołôja. Jô jim blank niy zowiszcza, bo mocka straciyli, zapodziôli. Możno ci sie łónym ślypia popśniyli we szkole czytaniym, grackóma na kómputrach. A możno jest ci tak i beztóż, iże te dziecka wyglóndajóm dzisiôj tak hersko, tak słósznie i sóm take przemóndrzałe, a wyrostajóm niyskorzij  bez pomyślónku, bez marzyń na isto, na ludzi zmierzłych, łoszkliwych, kerzy niy majóm szkrabki ani na życie, ani łopowogi na śmiyrć”. A naszô Starka gôdali, co łod dzieciynctwa łostowo we już na zawdy tyn łod trôwniola pokazôwany Mikołôj ze jejigo lelynióma.

A dyć przeca dobrym ludzióm łod napoczniyńciô świata ferajnowali zawdy roztomajte cwergi, gnómy, koboldy, ubożóntka, skrzoty, Marysine „krasoludki”, nó i Mikołôje ze lelynióma i sónkóma. Przeca łóne, te wszyjske dôwniyjsze podciepy niy medikowali przecamć ło tym eźli Mikołôj je na isto ze Laponii i przijyżdżô ku nóm we sónkach i lelynióma abo je ci to nasz polski, ślónski świynty.

Dykcjónôrz:

zmiarkować – zorientować się, spostrzec, uświadomić sobie;

psinco – nic, figa z makiem, coś niewłaściwego;

przepómnieć – zapomnieć;

przebleczóny – przebrany;

przecamć – przecież;

zwyk – zwyczaj, obyczaj, nawyk;

tyrać – biegać, chodzić szybko, ciężko pracować;

ficywyrt – dozorca, gospodarz domu;

niy nastykło – zabrakła;

borok – biedaczysko, nieborak;

kamrat – kolega, przyjaciel;

łobleczóny – ubrany;

szarłtne szaty – czerwone, szkarłatne ubranie;

pelc – futro, kożuch;

kryka – laska;

gorzść – dłoń;

miech – worek;

na puklu – na plecach;

gyszynki – prezenty;

we siyni – w klatce schodowej,

familok – dawny wielorodzinny dom;

bajtel, szkót – dziecko,

sprzezywać – zwyzywać, skrzyczeć;

próntek – witka;

pohajać – pogłaskać;

maszkyty – przysmak, specjał, smakołyk, rarytas;

łoszkrabiny – obierki z ziemniaków, jabłek lub innych owoców;

hasie – popiół z pieca, spalone odpadki;

najduch – nieco niegrzeczne dziecko (żartobliwie);

moreśny – grzeczny, uprzejmy;

usuchliwy – posłuszny, uległy;

porzykać – pomodlić się;

fałeszny świynty – falszywy, rzekomy świety;

kyjksy – ogólnie ciasteczka,

makróny – ciastka kokosowe, ciastka z płatków owsianych, z tartej bułki;

marcipan – marcepan;

zoft – sok;

citrółna – cytryna;

kakał – kakao;

kakałszale – łuski kakaowe;

skrzôt – skrzat;

cwerg – krasnoludek lub karzeł;

hampelman – pajac na sznurku, mały niepozorny mężczyzna;

zowiścić – zazdrościć;

zapodziôć – gubić, tracić, podziać, zawieruszyć, zapodziać, zaprzepaścić;

gracki – zabawy, gry;

popśnić – zepsuć, popsuć;

hersko – zdrowo, żywo, dziarsko;

słósznie – władczo, dumnie;

zmierzły – niemiły, nieprzyjemny, przykry, marudny;

mieć szkrabka – mieć ochotę, chęć;

łopowoga – odwaga;

łod trowniola – od lat dziecięcych, od młodości;

ferajnować – towarzyszyć;

A łōni, to fto…

Rōłzczasu jedna babeczka cuci sie we prykolu blank sagǒ. Niy boczy tyż gynał, co sam robi, jak ci sie samtukej znodła. We tym łoka mrziku wylazuje ze badycimra tyż blank sagi chop. Nō, i napoczynǒ sie gǒdka:

– A łōni panoczku to fto? – pytǒ sie ta babeczka.

– A łōni paniczko, że sie spytōm, to… fto? – pytǒ sie tyn blank sagi istny.

– Ło mōj ty Pōnbōczku! Eźli by my…

– Niy pamiyntōm paniczko! Ciyrpia, wiedzōm łōni, na take zaniki „pamiyńci krōtktwołyj”!

– Jǒ tyż, jǒ tyż! – gǒdǒ wartko ta istnǒ.

– Mōmynt, mōmynt… jǒch sam przijechǒł na taki wykłǒd wywołanygo profesora Kowalskigo ło…

– … ło… ło… nowych metōdach leczyniǒ zanikōw pamiyńci! Pewnikym tam ‘echmy sie poznali?… a skoro sōmy tukej… to…

– … to musiało miyndzy nami cosik zafōnkrować, zaiskrzyć i… – rzōńdzi niyśmiǒło, łostrzymnie tyn istny.

Na to łōna ciōngnie go norywnie na zofa. Uprǒwiajōm dziki, namiyntny, upōjny zeks. Po wszyjskim tyn chop pyndaluje do badycimra pod brauza. Baba zasypiǒ. Zatym budzi sie na zofie. Chop wylazuje ze badycimra…

– Aaaa! A łōni panoczku to FTO?…

Dykcjónôrz:

w tym łoka mrziku – w tym momencie,

badycimer – łazienka,

wywołany – sławny, znany,

zafónkrować – zaiskrzyć,

łostrzymnie – bojaźliwie,

nǒrywnie – nagle, gwałtownie,

brauza – (tutaj) prysznic,

Abo faszing, abo balanga …

Suchejcie ino! Faszing, to faszing i tela. Napocznōł nōm sie zarŏzki po Godach i terŏzki niy łostało nic ino brać sie za hałdamasze i inksze bōmse. A jŏ tyż ci sam dzisiŏj poberom ździebko ło tych czasach kejech rŏd, w te pyndy deptŏł na te wszyjskie roztomajte muzyki, na roztomajte tańcowaczki i… to niy zawdy ino ze mojōm Elzōm. Ale jadymy terŏzki podle raje:

Tak ze kielanŏście lŏt tymu nazŏd trefiōłech na drōdze jednego kamrata, starego fyrnioka, znaczy sie samotnygo.

– Ojgyn, dobrze co cie widza! A jeżeś to już żyniaty?

– Ja – padōm mu na to – już łod gryfnych kielanŏstuch lŏt!!!

– A jeżeś zowistny, zazdrosny fest?

– A dyć, jak sto pierōnōw ale… zowiszcza tym, kerzy jesce babōw niy majōm!

Bo ze mojōm babŏm zawdy bōły kōmedyje. Kej ino łobsztalowŏłech bilety na jakosik zabawa to sie napoczynało: A to niy mōm co łoblyc, a to szczewiki niy sōm we mōłdzie, a to juzaś bubikopf trza łod nowa u golaca bajstlować, a to tam jesce inksze take mecyje. A kej już prziszło co do czego, to juzaś trza bōło dŏwać pozōr na kamratōw, na to coby gorzŏły za tela niy słepać, a już kej na zabawie napoczynŏłech rzōńdzić:

– No, tōż szluknymy za nasze babeczki i „kochanki” … coby sie nigdy do kupy niy trefiyły!!!

To już starŏ poradziyła mi cŏłki tyjater zbajstlować.

A przeca żŏdnŏ balanga niy łobyjńdzie sie bez sznapsa. Przeca same znŏcie take ałsdruki:

„Klara świyci, ptoszek kwili, możno by my co szluknyli.”

lebo:

„Zeks to niy wszyjsko, łostowo nōm jesce piwsko!

Nō, tego toch niy miŏł sam terŏzki godać. Styknie, rychtujymy sie…

– A wiysz, iże ta twoja kamratka Frida sie na mie łod łōńskigo roku gorszy? napocznōłech tako gŏdka skorzij jesce łoblykaniŏ sie.

– Po jakiymy, po jakiymu? – pytŏ ci sie mie moja Elza.

– Ano, skuli tego coch sie jōm cosik spytŏł.

– Ja, a co żeś sie jōm spytŏł?

– Po pierōna sie ciyngiym tym lipynsztiftym sztrajchuje?

– Nō, i..? – pytŏ sie moja starŏ.

– Pedziała mi coby lepszij wyglōndać… toch sie jōm spytŏł: a po jakiymu na isto lepszij   n i y   w y g l ō n d ŏ ???

– Wiysz Ojgyn, a Erna to juzaś na ta zabawa przijńdzie ze nowym szacym! Łod kej łogdowiała to, co trzi tydnie mŏ nowygo karlusa; co łoni we tyj wyliniałyj  staryj kalymbie widzōm? – opaternie napoczynŏ juzaś moja Elza.

– Niy poradza tyż spokopić, ale łōna jes łod cia cheba ze dwadziyścia pŏrã lŏt modszŏ… – łodrzyknōłech, bo  mi sie zdało, co byda miŏł pokōj.

– Ojgyn! A ty wiysz, iże snami do kupy bydzie Jorg ze swojōm starōm?

– Wiym, wiym i to bydzie dlō mie nŏjsrogszŏ utropa. Bo kej łōn napocznie łozprawiać ło tych jeji chorōbskach to, jŏ tyż zarŏzki musza jakiesik „relanium” łyknōńć, cobych zarŏzki niy glingŏł po waleska.

– Ojgyn, ale tyn twōj kamrat Zefel to latoś cheba niy idzie snami, pra?

– A czamu miŏłby niy pōjńść? Zawŏdzŏ ci to, cy co ?

– A zawŏdzŏ! Bo łōn blank niy poradzi tańcować i łōńskigo roku tak mie podeptŏł, iżech trzi razy musiała hōłzynsztrymfy zwekslować, bo mi ciyngiym lałfki, maszki leciały. A ku tymu łōn sie Bōg wiy co ajnbilduje, taki je zawdy we sia zadufany a do dzisiŏj niy pochytŏł tego kōnsztiku, jak gynał wetkać hymda do galot coby spod westy ta jejigo wampa niy wylywała sie na galoty, kere zawdy mŏ za sztram, za knap, choby po modszym braciku.

– Niy jamruj, niy wajej, bo kej jŏ już musza deptać tańcować ze tōm twojōm kamratkōm Hildōm, to niyskorzij mōm cŏłki ancug poflekowany, kej łōnyj tyn cŏłki puc ze gymby, dychaniŏ i plecyskōw ślatuje.

– To jōm tak giździe przi tym tańcowaniy niy ściskej, niy łobłopiej, chobyś ze jakōmsik Grace Kelly lebo tōm czornōm Naomi Cambell tańciyrowŏł!

Niy, byda ze Ernōm ciyngiym walcowŏł, ło keryj gŏdali kejsik taki szpas, iże poszła ło weta ze jeji starym, co wylejzie na plac przi familoku blank sago, tak jak jōm Pōnbōczek stworzōł.

– Jezderkusie, Gmyrcyno! Eźli by to bōła naszŏ Erna ze drugigo sztoka – pado jedna deczko ślepawo sōmsiŏdka do drugij.

– A toć, iże to łōna – pado drugŏ.

– Jerōnie, ale tyn klajd, kery miała na sia, to mōgła by sie chocia ździebko wybiglować, pra?

– Elza, a briftryger ze pynzyjōm łod Świekry bōł dzisiŏj?

– Niy, niy bōł!

– Nō, to wyszaltruj telewizyjor i idymy nynać… to możno na jakosik gryfnŏ balanga chocia we śniku pōjńdziesz ???

Dykcjónôrz:

hałdamasze – zabawa w lokalu, w gospodzie;

bubikopf – rodzaj damskiej fryzury;

łobsztalować – zamówić;

gorszyć sie – gniewać się na;

szac – narzeczony, chłopak…

łogdowieć – zostać wdową;

waleska – karetka pogotowia ratunkowego;

ajnbildować sie – zarozumiałym być;

Beaujolais Nouveau est arrivé….

Wiycie, tak sie miarkuja, co Polŏki (a terŏzki tyż hneda chned i nasze Ślōnzŏki) przijimajōm roztomajte cudze, auslynderske zwyki nikej swoji. Bali zawdy tak bōło i chichrŏł sie ci już ze tego sōm biszof Ignacy Krasicki. Jak miarkujecie mōmy sam u nŏs, fajrujymy jak sto dioskow (jŏ niy! jŏ i moje przŏciele niy!) jakiesik ichnie „walyntynki” abo tyn cołki „Halloween” skorzij Wszyjskich Świyntych. Terŏzki pomaluśku napoczynŏ sie u nŏs juzaś jakisik nowy zwyk. Ale podle raje:

Zawdy we kŏżdy trzeci szczwŏrtek listopada we Francji u żabojadōw fajrujōm taki „Beaujolais Nouveau est arrivé” co idzie przetłōmaczyć na nasze „nowe (mode) bożole akuratnie przibōło”. Jes ci to nŏjsrogszy fajer na podzim, kej wszyjskie napoczynajōm słepać blank mode, jesce niy za tela zagerowane wino. Tyn ichni jabol, te cŏłkie „bożole” to jes take gryfne szarłatne wino, kerego sie możnŏ nŏjwiyncyj na świycie słepie. Gŏdŏ sie, iże już tak wiela, co chnet moge ci go na świycie niy styknōńć dlo tych wszyjskich, kere majōm rade je słepać. I beztōż tyż terŏzki już łod kielanostuch lot napoczynŏ sie je ze srogim fajerym, ze szipc paradōm duldać, iże niyftore wōntpiōm eźli łōne bydzie dalszij take dobre, eźli niy bydzie łōne skrōny tego gorszyjsze. Ze tym „bożole” to jes gynał tak choby ze modōm dziołchōm, ze świyrgołuszkōm, dlŏ keryj jeji ristik, jeji szkowroźność jes nŏjistniyjszōm szykownościōm. Jes to po jednych pijōndzach ze dziywczycōm i modym winym, bo i jedne, i druge na isto pierōnym wartko dojzdrzywajōm a nŏjlepszij podłajżōm kej sōm richtik mode i friszne. To jes nŏjbarzij wywołane wino we krisie Beaujolais (Bożole), kery przinoleżi do Burgundii (Bourgogne) i wszyjskie, ftore chałzyrujōm, wandrujōm po tyj dziydzinie mogōm we tyn razinku dziyń coch skorzij gŏdŏł nasłepać sie tego wina we Dijon, Nevers, Auxerre, Le Creusot, Chalon-sur-Saŏne abo Montceau-Les-Mines. Nŏjwiyncyj atoli tego wina idzie nŏjść we Lyonie kaj podŏwane jes we takich dymiōnkach podanie nikiej inksze wino, łod cyzarokōw, ałstrijacki Heuriger, kerych jŏ sie miŏł przileżitość natutać we Wiydniu na Grinzigu. Niy trza tyż za dugo doczkać aże bydzie te wino fertig do słepaniŏ. Już za jakiesik kielanŏście miesiyncy jes łōne do słepaniŏ. Skuli tego tyż jes łōne tōńsze łod inkszych zortōw, ftore muszōm lygŏwać gryfnych porã lŏt.

Wiycie, tam u tych Żabojadōw na łostatek listopada to te burgundzke wino leje sie faskami. Te, ftore sie na winach rozumiōm, ftore miarkujōm, kere jes śnich nŏjlepszyjsze, to gŏdajōm, iże te „bożole” listopadowe jes ciynke, ciyrpke i gorzkowate. Niy mŏ we sia nic, coby szło wymŏwiać, kej jim leberki bydōm sztinkrować.

Nale, przeca, jakech już sam rzōndziōł, my wszyjskie Polŏki i niy-Polŏki rade przijimōmy auslynderske, cudze zwyki, i zawdy tak przecamć bōło. To jes ta naszŏ dziedzina, kaj przijmli sie take duperszwance jak Halloween, kej to dziecka polōm świycki we wydubanych, prōznych baniach, swańdajōm sie po chałpach, strŏszajōm sōmsiadōw, chichrajōm sie, larmujōm i zgobiōm wiela sie ino dŏ. Ło tych dioseckich „walyntynkach” już sam ani niy spōmna. Cosik ino mi sie zdŏ, co – jak wiym mojich landsmanōw – chycōm nasze wszyjsko, co ino capi cudzym, auslynderskim cuchym; chycymy na isto kŏżdy belakwaster.

A cōż sie to bydymy zŏwiścić ! Prŏwda ? Bydzie jedyn nowy fajer, to i dobrze!

Aha… mie tyż napytali na latośny fajer skuli tego wina, nale to niy dlō mie… pierōnym niy mōm rŏd niyzdrzałego wina!

Dykcjónôrz:

chichrać się – śmiać się, naśmiewać się;

biszof – biskup;

ristik – dziarskość, żywotność;

szkowroźność – rześkość, świeżość;

podłajzić – tutaj: smakować;

chałzować, chałzyrować – włóczyć się, wędrować bez celu;

dymiōn, dymiōnka – baniak do fermentacji wina, gąsior szklany w koszu;

nantutać – napić się dużo, nażłopać się;

duperszwanc – bzdury, bzdety, dyrdymały, androny;

Błozny…                                                                        

To bóło jakiesik pôrã lôt tymu nazôd. Wtynczôs ze kamratami mieli my rade wandrować, hałzować bele kaj i to nôjczyńsij cugami. Tak tyż bóło i przi tym cufalu, kiery kciôłech łopedzieć.

Wybrali my sie ze kamratami we piyńciórka do Berlina. Szło już wteda tyrać po dôwniyjszyj Deutsche Dramatische Republik ino ze dowodym osobistym. Wiycie, jak to bóło: rukzaki, gitary, pôrã marek w kabzi, kielanoście flaszek piwa na dróga i hajda …

Przejechali my już Wrocław, dojyżdzómy do Zgorzelca a sam łoroz wlazuje do naszygo kupyju szafnerka .. gryfnô bóła i … modo. Łobejzdrzała ci gynał nasze bilety, dała nóm je nazod, zasalutiyrowała nóm, wylazuje ze kupyju a jedyn nasz kamrat Jorguś Bajcyk po cichuśku, pod fusiskym gôdô:

– Darzi nóm sie … udało sie nóm ….

Ta szykowno szafnerka ino sie na piyńcie łobyrtała, wlazła rajn do naszygo kupyju i dôwej juzaś kce łod nôs te bilety. Połoglóndała je jesce barzij gynał, datum sprôwdziyła, pokiwała gowóm i dała nóm je nazôd. Zasalutiyrowała i wylazuje na wagónowy flur. Jesce bóła we dźwiyrzach kupyju jak Jorguś juzaś szeptłym godo:

– Podarziło nóm sie chopy. Udało sie …

Ale szafnerka juzaś to usłyszała, łobejzdrzała sie, wróciyła sie nazôd i ze takim fałesznym uśmiychym kôzała nóm juzaś pokôzać swoji bilety.

A my ja, chyntnie, czamu by niy, już wycióngómy bilety ze briftasiów i ze chichraniym sie dowómy tyj szumnyj dziołsze, tyj szafnerce.

Łóna ci te bilety jesce rółz, jesce barzij prawie, akuratnie łobadała. Kukła i na tego naszego łorła ze sztympla i ze letkim niydowiyrzaniym dała ci nóm je nazôd. Już, już miała juzaś wylyjźć ze naszego kupyju, już bóła we dźwiyrzach, jesce rółz sie tak na nôs jakosik łostrzymnie kukła ale we tych dźwiyrkach sztopła, łobejzdrzała ci sie na nôs, zwyrtła sie na piyńcie i wróciyła sie rajn do tego naszygo kupyju. Gymba ji sie takô szykownô, czyrstwô zrobiyła, we łocach szło uwidzieć jakosik uciycha i łóna ze herskim uśmiychym na swojij urodnyj fresulce tak jakosik opaternie napoczynô:

– Suchejcie karlusy, jô wóm na isto nic na łujmie niy zrobia, nic niy rzykna złygo i niy dóm żôdnyj sztrofy, ale rzyknijcie mi ino, ło czymeście medikowali jak wasz jedyn kamrat fórt gôdôł, co wóm sie udało?

Co mielichmy robić? Trza bóło dziołsze razinku pedzieć, co my zrobiyli.

– Wiedzóm łoni paniczko my … my sie ciupnyli, pozamiyniali biletóma !!!

Dykcjónôrz:

rukzak – plecak;

szafnerka – konduktorka;

kupyj – przedział;

pod fusiskym – pod nosem, pod wąsem;

darzi nóm sie  – poszczęściło nam się;

flur – korytarz;

briftasia – podtfel;

chichranie – śmiech, podśmiewanie się;

łostrzymnie – nieśmiało, wstydliwie;

zwyrtnóńć sie – obrócić się;

czyrstwy – rumiany;

wrócić rajn – wrócić do środka;

herski uśmiych – (tutaj) ładny uśmiech;

urodnô fresulka – urodziwa twarzyczka;

opaternie – ostrożnie, spokojnie;

na łujmie – wbrew, na przekór;

sztrofa – kara;

medikować – myśleć;

ciupnóńć sie – (tutaj) zamienić się;

Boże Ciało…

Latoś Boże Ciało bydymy fajrowali do kupy ze Dniym Mamulki. Ale jŏ sam terŏzki kciŏłbych połozprawiać ino ło tym Bożym Ciele abo jak ci sie to terŏzki gryfnie mianuje: „Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa”.

Bezmać wszyjsko to wypokopiōł taki papiyż Urban IV a przikwolōł na zicher we 1314 roku inkszy papiyż – Klemens V. Te świynto zawdy trefi na jedynŏsty dziyń po Zielōnych Świōntkach, tōż tyż nigdy niy ma tego we tyn sōm dziyń we kalyndŏrzu, chocia zawdy to musi być szczwŏrtek. Ze kŏżdym srogszym fajerym skuplowane byli roztomajte powiarki, choby ino take:

„Kej we Boże ciało pogoda darzy,

bydzie roczek dobry dlŏ gospodŏrzy.”

abo:

„Kej na Boże Ciało dyszcz bywŏ,

siece tyż niyskorzij we piyrsze żniwo.”

Roztomajte tyż byli zwyki skuplowane ze Bożym Ciałym. Takim szykownym, gryfnym zwykym bōło plecynie srogich i blank maluśkich wiōnkōw. Wiōnki sie plytło na Boże Ciało, ale niyskorzij po poświyncyniu bez kapelōnka wisieli łōne jesce bez cŏłkŏ „oktawa” we kościyle, coby nabrali festelnyj mocy. Bez ta „oktawa” we cŏłkim kościele wōniało tymi ziylami, a tyn cuch to tyż bōł taki richticzny znak „cnoty” wszyjskich, kerzy te wiōnki na ōłtŏrzu skłŏdali.

Te wiōnuszki byli choby palmy ze niydzieli palmowyj. Byli na wszyjsko dobre i kŏżdy sie tropiōł, coby śniymi nastyknōńć dōma. To byli na isto nŏjlepszejsze medikamynta, i to niy ino skuli przōniŏ, bo tyż i na pierōny, na rzgmoty, na łogiyń, na dobre żniwo, na gradobicie, coby sie gadzina dobrze chowała, i na co tam jesce. Już łod blank starego piyrwyj, we staropolskim lynzyku gŏdało sie, iże idzie kōmu „wiōnkami nakadzić” lebo kej tam kōmu zawdy wszyjsko blank letko szło, to sie gŏdało, co łōn choby „wiōnki wiŏł”.

Take wiōnki to tyż byli festelnie ważne dlŏ dziołchōw, ftore plytli ze lilowych, czerwiōnych i biŏłych kwiŏtkōw, kere byli maluśke, coby ino łobranymu synkowi na lewo graca szło wrajzić jesce skorzij zrynkowinowego piestrzōnka. A kej taki karlus nic niy zgłobiōł dziołsze na łostuda i prziszŏł śniym juzaś na sobōtka, na świyntego Jōna, to wtynczŏs, we ta jedna ino noc wszyjsko mu sie mōgło ze tōm dziołchōm przidarzić. Nŏjważniyjsze, ale ino dlŏ jōngferek byli wiōnki ze krziżowygo ziylŏ (ruty) ło kerym już pisŏł i nasz Jan Kochanowski, a to możno skuli tego, co listecki tyj ruty i pod śniygiym byli zawdy zielōne,  znaczy poradziyli jak te dziołchy uchować to, co dlŏ dziołchy bōło ci bezmać nŏjważniyjsze. Nō, terŏzki już przeca żŏdnŏ dziołcha to sie cheba ło to niy trŏpi i krziżowe ziyle (ziyle heksōw) sie już blank na merta zwekslowało. Juzaś tym synkōm, łochyntolōm, kerym abo dziołcha, abo jeji łojce niy byli radzi, bele kaj sie podciepowało szykowny wiōnek ze grochowiny. To już je ale blank inkszŏ bŏjka.

Boże Ciało to tyż procesyje. Kej tak dobrze posznupać, to mocka idzie nŏjść takich, kerzy ło tym gryfnie pisali. Bōł taki zŏcny mōndrok, profesor Jan Stanisław Bystroń, kery kejsik napisŏł ci bōł szykownie, jak to nasz krōl Jan Kazimierz przikazywŏł już we 1658 roku (takij kupieckij „konfratyrni”), coby „..wszyscy ogółem bracia sami (…) i ich faktorowie albo słudzy starsi (…) w szaty przystojne i poczciwe przybrani niech się zejdą (…) z muszkietami albo rusznicami, z szablami polskimi albo niemieckimi, pospołu z chorągwią Bractwa pospolitą, z bębnami, trębaczami, także jeżeli można z muzyką przystojną (…) porządnie na procesji i na każdym akcie niech będą. Najświętszy Sakrament (…) niech poprzedzają, i to trzeźwi, skromni i pokorni.”

Tak sie miarkuja, iże Boże Ciało to je nŏjbarzij paradne, nŏjszykowniyjsze świynto. Śtyry ōłtŏrze sprawiōne bez parafijanōw. Smōnd kadzidła, kwiŏtki ciepane bez dziecka na cesty przed Przenŏjświyntszym Sakramyntym nad kerym niesōm baldachin, śpiywanie, rzykanie, kŏzania, egzorty. I idzie sam pedzieć słōwecka za Tadeuszem Makowieckim, mōndrokiym, profesorym ze Torunia:

„Pod baldachimem z gorącej mgły i złota

(na wysokich drążkach niosą go anieli)

Słoneczna monstrancja rzęsiście migota.

Złociście się weseli.

A w dole chwieją się, chwieją aż do ziemi

Kłosy zbożne, pobożne, kornie, nieśmiało,

W chrzęście nie słyszą, jak w nich cicho tajemnie

Rośnie chleb – Boże Ciało.”

Terŏzki już możno niy, ale za starego piyrwyj, to jesce i mōnstrancjŏ prziblykali wiōnkami. Niyskorzij wiōnki i ta cŏłko ziylynina wiyszało sie na ścianach, we winklach, za rōmami łobrŏzkōw, nad dźwiyrzami i jak te świyntojōńskie.

Dykcjónôrz:

wypokopić – wymyśleć;

przikwŏlić – tutaj: potwierdzić;

wŏniać – pachnieć;

zrynkowinowy piestrzōnek – pierścionek zaręczynowy;

zgłobić  – napsocić;

trŏpić sie – martwić się;

Ptôki…

Kŏżdy chop, kiery by kciŏł coby go chopym mianować, musi mieć jakiegosik ptŏka, abo jak inksi gŏdajōm – „hobby”.

Sōm take, ftore sztaplujōm brifmarki. Inksze cichtujōm briwy, mewki, basztardy lebo kanary. Jesce inksze trzimiōm we zegrōdku kormiki, krōle lebo roztomajtŏ gowiydź. Zasik nieftore poradzōm bez trzi dni za rajōm szkacić. A sōm ci i take u nŏs, kiere ciōngnōm roztomajte gupiki, skalary, paletki i inkszyjsze fisze, a skuli tego muszōm ciyngiym chytać waserflyje i bele jake glizdy.

A moge być i tak jakech usłyszŏł kiejsik wele naszygo familoka. Łozprawiali trzi sōmsiŏdki.

– Mōj to ci mŏ takigo ptŏka – padŏ jedna śnich – iże poradzi dwa dni zicować we gołymbniku aże jego briwy ze flugu przifurgnōm.

– A mōj – pado na to drugŏ – to ci durch szkyrtŏ tymi szkartkōma, łoglōndŏ te brifmarki, rōłz je wtyknie tam, rołz zasik kaj indzij. Nō, mŏ jak gŏdŏ take „hobby”.

– A bogać tam – gŏdŏ trzeciŏ – mōj to ci mŏ dziepiyro „hobby”, ptŏka … łōn durch słepie choby gupi!!!

Nŏjgorzij to bōło ze starōm Gōminiorkōm. Tak sie tropiōła, tak sie starała ło swojigo chopa aże polazła kiejsik do dochtora, wiycie, tego łod gupielokōw.

– Panie dochtorze, dadzōm mi jake pile abo co, cobych mojigo chopa sztopnōńć, zahaltować we chałpie mōgła, coby łōn mi ciyngiym niy wylazowŏł z dōma i sztyjc bele kaj niy gymziōł.

– Wiycie paniczko – padŏ dochtōr – musicie nojńść tyż take „hobby” jak wasz chop. Mŏ łōn jakesik gryfne „hobby”?

– A mŏ, mŏ… mode blōndiny ze dugimi szłapami i gryfnymi cyckami!!!

U nŏs na Pniokach bōł ci jedyn briftryjger. Niy dosik, iże musiŏł tōmpać ze sztoku na sztok – jesce niy bōło kastli we siyniach – to kiej ino wećkoł łobiŏd, zawiyrŏł sie we izbie i sztyjc sztaplowŏł, przebiyrŏł, hebowŏł te brifmarki. Jego starŏ niy szczimała podwiyl tego niy miała zatela. Narychtowała sie dlŏ sia dwa kofry i ruk-cuk pofurgła fligrym do Afriki. Niy zetwało wiela, ani sie chop niy pozdoł i baba sie przikwanckała nazŏd do chałpy. Chop sie uradowŏł i łod dźwiyrzy padŏ:

– A jakiesik brifmarki mŏsz dlō mie? Ja?

– Brifmarki, brifmarki. Doczkej to uwidzisz – padŏ jego starŏ.

Za dziewiyńć miesiyncy baba śległa i uplōncnōł sie maluśki nyjgerek.

Chop tak gawcy i czekŏ aże mu baba to wszyjsko gynał, direkt wyekleruje.

– Nō i cōż sie tak gupio filujesz? Ty ino te twoje brifmarki, a jŏ ci ciyngiym gŏdała cobyś te fōncle we izbie na noc… gasiōł.

Nō, i jesce na łostatek ło tych ptŏkach. Przikarycyła sie kiejsik baba do alwokata, bo niy poradziōła ze jeji chopym dugszij szczimać.

– Panoczku, jŏ bych kciała szajdōng ze tym mojim starym, bo łōn nic ino we tych brifmarkach gracŏ, kajpluje, machluje a na mie ani niy kuknie. Nō i pedzōm mi łōni wiela musza zabulić?

– A mŏcie jakisik przocieli we Miymcach?

– Ja. Łojcōw i bracika.

– Nō, to by uczyniōło ze dwa tysiōnce ojro.

– Co wyście łogupli? Za poła tego, to jedyn jejigo przociel te jejigo brifmarki poszmaruje trutkōm na szczury i łōn sōm kipnie.

Dykcjónôrz:

sztaplować – tutaj: zbierać;

cichtować – hodować;

gowiydź – zwierzęta domowe, drób, ptactwo  domowe;

szkacić – grać w śląską grę karcianą, w skata;

waserflyje – dafnie, rozwielitki (pokarm żywy dla rybek);

briwy ze flugu przifurgnóm – gołębie przylecą ze swoich lotów;

gymzić – chodzić bez celu, łazikować, włóczyć się, wałęsać;

briftryjger – listonosz;

baba śległa – kobieta urodziła;

uplōncnōńć sie – urodzić się;

fōncle – słabe żarówki;

alwokat – adwokat;

Marzec szejśćdziesiōntego łōsmego roka…

Niy wiym po jakiymu, ale we tym marcu to mi sie wszyjsko tak jakosik do kupy metlŏ. Kejsik, za samotnego, za fyrnioka miŏłech rŏd łamzić po roztomajtych kafyjach, szynkach i tam bele kaj. Bōł ci taki jedyn gryfny kafyj we Katowicach, kery sie „Miskolc” mianowŏł.  Maluśki, zawdy pŏłny, ale jŏ miŏł już take łoko u szynkiyrki, iże zawdy dlō mie sie tam jakisik plac znŏdła, cobych sie mōg zicnōńć. A miołech rŏd taki madziarski likiyr słepać „Hubertus” (ło czymech już niyrōłz spōminŏł). Niy, cobych bōł fyrszt, myśliwiec, to niy. Jŏ to miŏł rŏd i to jesce skuli tego, że tam we tym „Miskolcu” bōła gryfnŏ dziołcha kelnerka. Po jakiymu jŏ to dzisiej spōminōm? Ano, skuli tego, co wlŏz mi do gracy taki tomik sztrofek, kere kejsik napisŏł łojciec mojigo kamrata ze chymicznego technikum, Stanisław Jędrzejek. Łōn ci bajstlowŏł roztomajte sztrofki ze tych naszych powiarkōw. Wszyjskie znŏcie powiarka, iże „kaj dzioboł niy moge, tam baba pośle”, pra? I tyn kamratowy łojciec napisŏł bōł tak :

„Gdzie diabeł nie może tam babę pośle.

Nieprawda! – pewna dama odparła wyniośle.

Nikt dzisiaj nie uwierzy w to głupie gadanie.

Bo bab już przecież nie ma, tylko same panie.

Owszem – ktoś mruknął – ale te paniusie,

Zbyt łatwo ulegają diabelskiej pokusie.

Z tej racji wynika prawda oczywista,

Że diabeł dosyć często z ich usług korzysta.”

Nō, i beztōż, coch tam zolyciōł we tym „Miskolcu”, dostŏłech sie do heresztu. Ja, do heresztu. Bōło ci to śtyrnŏstego marca we tym łoszkliwym 1968 roku. Jakech to miŏł we zwyku, szluknōłech małowiela tego „Hubertusa”, połozprawiŏłech ze tōm gryfnōm dziołchōm i smōwiōlech sie śniōm na wieczōr, iże pōjńdymy potańcować do takij knajpy „Monopol” kole banhowa we Katowicach. Podwiyl co, spichnōłech sie z kamratym i podeptali my jesce do takigo szynku na Mariackŏ. A sam sie wija, chaja zrobiyła. Sztudynty wyrŏbiali wiela wlejzie we tych Katowicach. Jednych autokami wykludziyli do heresztu a te, kerym sie udało pitnōńć, wyrŏbiali na ulicach. Juzaś we wszyjskich werkach, na grubach tyn ci „aktyw robotniczy” wywrzaskiwŏł tam roztomajte take gupoty (niy byda sam powtŏrzŏł, bo starsze boczōm, a te modsze, a tych modszych – to psinco łobłajzi terŏzki). Styknie co rzykna, iże i mie ze kamratym wkludziyli do kibitki i wywiyźli na kōmynda. I terŏzki łobejzdrzijcie. Jŏ niy bōł wtynczŏs sztudynt. Jŏ robiōł już we werku. A zōłwizōł mie zawarli, chociach ino gawcōł i festelnie mi sie ta chaja podobała. Nŏjgorzij, iże niy wiedzieli te ichnie policajty, co symnōm zrobić. Bo to niy sztudynt ino robol. Protystuje skuli tego co dziŏło sie we Warszawie we „Dziyń kobiyt”, abo jes wnerwiōny na – jak to wtynczŏs klyciyli – „antysocjalistyczne i syjonistyczne elementy”. Nŏjbarzij to sie tropiōł taki jedyn porucznik, naprany jak kalny ślyp, kerymu z gymby capiōł „wykwintny bukiet” gorzŏły i machory, a ło kerym kamraty gŏdali:

– Łōn jes jak rzyka!!!

– Ja, skuli tego, co łōn z gōr pochodzi?

– Niy! Tyż niy moge żyć bez koryta! I to do dzisiŏj!

Niyskorzij dostŏłech dwa razy kneblym bez rzić i kŏzali nōm ze kamratym deptać do dōm. Tela ino, co ta frela z kerōm bōłech ugŏdany, niy doczkała sie na mie i cŏłke moje zolycynie zdało sie psu na buda. I, niy jeżech blank pewny, czy mi to na dobre wylazło abo niy, bo możno niy bōłbych terŏzki wrōłz ze mojōm Elzōm.

Łozprawiali jesce wteda taki wic: Stary profesor, kerymu już nic niy poradziyło zaszkłōdzić chyciōł sie ze swojimi sztudyntōma pograć we pokera. Szpilowali tak bez cŏłkŏ noc i nad rańcym tyn profesor gŏdŏ:

– Wōm to chopcy dobrze, protystujecie a terŏzki fukniecie do prykoli i mŏcie pokōj!

– A Łōni, panie profesorze? – pytajōm sztudynty.

– A jŏ, to musza sie jesce chocia wodōm łoszpluchtać!!!

Dykcjónôrz:

fyrniok – kawaler;

zolycić – flirtować, randkować, umawiać się;

spichnōńć sie – spotkać się, trafić się, trafić na siebie;

capić – śmierdzieć;

fuknōńć – wskoczyć;

łoszpluchtać sie – opłukać się;