Na przekór zmieniającym się czasom

15 marca 2019

Dobiegł końca XXVIII Konkurs Recytacji w Mowie Śląskiej „Śląska Ojczyzna Polszczyzna”. Znamy jego laureatów.

 

– Bardzo się cieszę, że ponownie możemy spotkać się na kolejnej edycji naszego konkursu. Tym bardziej się cieszę, bo rok ten jest przełomowy, bo ostatni kiedy na tej scenie występują gimnazjaliści. Witam Was dziś jako dyrektor szkoły podstawowej, a jeszcze dwa lata temu, mówiłam do Was z tej sceny, jako dyrektor gimnazjum, Gimnazjum nr 8 – mówiła w trakcie wydarzenia Joanna Piećko-Szopińska, podkreślając znaczenie konkursu dla szkoły, dla Chorzowa. Konkurs ten bowiem to nie tylko ważna tradycja wśród chorzowskich szkół, ale i całego miasta. – Czasy się zmieniają, my się zmieniamy, ale za tymi czasami nadążamy. Nasz konkurs się nie zmienia, trwa i to jest bardzo budujące – podkreślała dyrektor Szkoły Podstawowej nr 18 z Oddziałami Integracyjnymi w Chorzowie, współorganizator Konkurs Recytacji w Mowie Śląskiej „Śląska Ojczyzna Polszczyzna”.

Konkurs trwa już od 28 lat! Przez ten cały czas młodzież Chorzowa i miast sąsiednich, ale także i dalszych, bo uczestnicy przyjeżdżają też z Rybnika, czy Istebnej snują swoje śląskie łozprówki. Co ciekawe – nie tak dawno usłyszałam w formie zarzutu, że takie wyuczone godanie na potrzeby wyłącznie konkursu, to nie godanie. Ja odczytałabym to raczej jako atut, a młodym ludziom, którym chciało nauczyć się bardzo niekiedy długich i niełatwych monologów, bo wszak śląska gwara prosta nie jest do nauki, tym bardziej należą się słowa uznania. – Osoby, w domach których godało się z dziada pradziada, mają jakby zadanie ułatwione. Zawsze bowiem ktoś może im pomóc, podpowiedzieć. W wielu przypadkach może być jednak tak, że nasza młodzież nie od kogo się uczyć, bo z pokolenia na pokolenie gwara niestety zanika. Myślę, że taką prawdziwą, rdzenną gwarą dziś młodzież już się nie posługuje, bo nie potrafi – tłumaczy Ewa Fido, nauczycielka języka polskiego w Szkole Mistrzostwa Sportowego w Chorzowie, z pochodzenia i zamiłowania Ślązaczka, prowadząca działający przy szkole amatorski teatr dla nauczycieli i pracowników szkoły. Opracowuje i przekłada na język gwarowy znane dramaty, z pasją krzewi śląskość także daleko poza murami szkolnymi. Zdaniem Ewy Fido dzięki takim inicjatywom jest chociaż cień szansy, by tę gwarę zachować.

LAUREACI:

Kategoria: SZKOŁY PODSTAWOWE

KLASY I – III

I Miejsce: Mateusz Lipko – SP nr 17 w Świętochłowicach. Tekst: Dzieje utopków śląskich

 II Miejsce: Antonina Łytko – SP nr 2 w Imielinie. Tekst: O śląskiej rodzinie

 III Miejsce: Michał Kiera – SP 46 w Bytomiu. Tekst: Zeflik

 Wyróżnienie: Julia Kidala – SP nr 15 w Tarnowskich Górach. Tekst: Żur bon żur

 Wyróżnienie: Agnieszka Królewicz – SP nr 12 w Chorzowie. Tekst: Frutti di mare

 

KLASY IV – IV

I Miejsce: Zofia Stolorz – SP nr 2 w Imielinie. Tekst: O staryj lipe

 II Miejsce: Katarzyna Brol – SP nr 15 w Tarnowskich Górach. Tekst: Pieroństwo na odpuście

 III Miejsce: Oliwia Stawicka – SP nr 24 w Rudzie Śląskiej. Tekst: Nasze jodło downij

Wyróżnienie: Bartosz Dworniczak – SP nr 1 w Świętochłowicach. Tekst: Opis świni

Wyróżnienie: Jakub Łytko – SP nr 2 w Imielinie. Tekst: Akordełon

 

Kategoria: SP  KLASY 8, SZKOŁY GIMNAZJALNE I PONADGIMNAZJALNE:

I Miejsce: Szymon Kubas – Salezjańskie Liceum Ogólnokształcące, Świętochłowice. Tekst: „Skond my się wziyni?” – Barbara Szmatloch

II Miejsce: Daniel Zimoch – IV L O im. M. Curie-Skłodowskiej,  Chorzów. Tekst: Tekst własny: „Przeca pierwyj to było”

III Miejsce: Anna Legierska – Zespół Szkolno-Przedszkolny w Istebnej. Tekst: „Jako Tacik chodzili do śkoły”

 Wyróżnienie: Weronika Socha – Zespół Szkół Ekonomiczno-Usługowych,  Rybnik. Tekst: „Jak jo się znojdła” – Anna Stronczek

Wyróżnienie: Magdalena Walter – Szkoła Podstawowa nr 25,  Chorzów. Tekst: „Trzi kozy” – Maria Gawlas

 

JURY:

Prof. dr hab. Mirosława Siuciak – Instytut Języka Polskiego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach jako przewodnicząca

Prof. dr hab. Helena Synowiec – Katedra Dydaktyki Języka i Literatury Polskiej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach,

Dr hab. Danuta Krzyżyk – Katedra Dydaktyki Języka i Literatury Polskiej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach,

Mgr Halina Pisarkowa – polonistka w IV LO (obecnie na emeryturze, ale w jury od początku trwania konkursu)

Prof. Dariusz Rott – Wydział Filologiczny Uniwersyte­tu Śląskiego, od wielu lat zajmujący się kulturą śląską

ORGANIZATORZY:

IV Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie w Chorzowie

Zespół Szkół Ogólnokształcących im. Miłośników Ziemi Śląskiej  w Chorzowie

Szkoła Podstawowa nr 18  z Oddz. Integracyjnymi w Chorzowie

Hanna Grabowska-Macioszek