Kalendarz i skrzynie

17 listopada 2021

Interesująco w Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”. Zapraszam!

Wyjątkowe kalendarze na rok 2022

Fotografie przedstawiające sceny z życia codziennego wsi w technice monideł znalazły
się w tegorocznej edycji muzealnego kalendarza.

Zdjęcia wykonał Antonii Kreis – artysta fotografik, członek Związku Polskich Artystów Fotografików, wiceprezes ds. edukacji Okręgu Śląskiego ZPAF, wieloletni pracownik Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”.

– Zarówno technik fotografowania jak i ustawienie modeli nawiązują do popularnych niegdyś monideł. Technika ta polega na ręcznym barwieniu czarno – białych fotografii za pomocą ekolin, czyli farb akwarelowych w płynie. Największa popularność tej techniki przypadła na początkowe lata XX wieku, choć używano jej już od końca XIX stulecia. Przez wiele lat zapomniana i uważana za przykład kiczu, dziś wraca, przede wszystkim w fotografii artystycznej – mówi Antoni Kreis, pracownik Działu Nauki Muzeum.

Modele na zdjęciach mają ubrane rozbarskie stroje paradne, a scenerią były zagrody i obiekty znajdujące się w regionie Bytomsko – Tarnogórskim Muzeum. Do fotografii zapozowali Michalina Mądrzyk i Bartosz Klimczyk, którzy na co dzień współpracują z Muzeum i oprowadzają po jego ekspozycji.

Każdy z miesięcy został opatrzony nie tylko wyjątkowym zdjęciem ale i cytatem pochodzącym z „Nowej księgi przysłów i wyrażeń przysłowiowych polskich” w oparciu o dzieło Samuela Adalberga opracowanym przez Zespół Redakcyjny pod kierunkiem Juliana Krzyżanowskiego. Cytaty które znalazły się w kalendarzu mają charakter wesoły, prześmiewczy oraz moralizatorski i nawiązują do scenek przedstawionych na fotografiach (np. w czerwcu nad zdjęciem mężczyzny myjącym ręce nad miednicą widnieje sentencja „Próżno myjesz z wierzchu ciało jeśli wewnątrz co przywrzało”.

Kalendarze dostępne są w kasie Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” (ul. Parkowa 25, Chorzów)

Skrzynie (jak) malowane

A już 19 listopada w Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” VIII sesja konserwatorska „Malowana skrzynia – konserwacja mebli ludowych”. Podczas spotkania opowiemy z jakimi problemami boryka się konserwator podczas renowacji skrzyń, czym dawniej zdobiono skrzynie i jak powstawały. Na zakończenie zaprosimy gości na uroczyste otwarcie wystawy <<Konserwacja malowanych skrzyń ze zbiorów Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”>>, na której będzie można obejrzeć  polichromowaną skrzynię z Brennej – Leśnicy 1830 roku oraz dwie polichromowane skrzynie z Cynkowa z końca XIX wieku, których konserwację przeprowadzono w 2021 roku.

Od XVIII wieku do lat 80. XIX wieku , skrzynia była jednym z podstawowych elementów wyposażenie dawnej izby chłopskiej. Służyła do przechowywania ubrań i cenniejszych przedmiotów, a także stanowiła ważny element posagu panny młodej. Ze względu na bogactwo zdobień często umieszczano ją w widocznym miejscu izby.

W kulturze tradycyjnej malowanie skrzyń było najczęściej stosowanym zabiegiem zdobniczym. Najpopularniejsze ornamentem były motywy roślinne. Występowały bukiety kwiatów w wazonach, koszach lub dzbankach, a wśród roślin najczęściej pojawiały się róże, tulipany i goździki. Inną forma zdobieni skrzyń był mazerunek – technika naśladująca słoje drewna.

– Zbiór malowanych skrzyń znajdujących się w Muzeum liczy ponad 30 eksponatów. Najstarszy w kolekcji jest obiekt z Koniakowa datowany na 1794 rok, a najmłodszy jednobarwny model z Dębu powstał na początku XX wieku – mówi Barbara Klajmon, kierownik Działu Obiektów i Zabytków Ruchomych.