Wielkanoc w Skansenie

23 marca 2023

Kolorowa, różnorodna, bogata w tradycje, niezapomniana – taka jest Wielkanoc w naszym regionie, którą będzie można współtworzyć  już 2 kwietnia w chorzowskim skansenie. Na uczestników czekają warsztaty tworzenia palm, zdobienia jajek, poszukiwanie drobnych prezentów od zajączka, liczne przedstawienia obrzędowe oraz jarmark z gastronomią i rzemiosłem.

– Wydarzeniem otwieramy cykl imprez plenerowych nawiązujących do obrzędowości dorocznej związanej z kalendarzem. Rozpoczynamy w Niedzielę Palmową będzie zatem okazja do stworzenia tradycyjnej palmy  z użyciem technik nawiązujących do regionalnych motywów zdobienia. Nasze Muzeum stawia na przybliżanie zapominanych zwyczajów i obrzędów wielkanocnych, dlatego w programie wydarzenia znajdą się prezentacje przedstawiane przez mieszkańców Skoczowa, Wilamowic oraz koła gospodyń wiejskich z regionu. Obrzęd wodzenia Judosza, pochody Śmiergusów czy po raz pierwszy prezentowana w naszym skansenie – inscenizacja ginącego zwyczaju chodzenia z kurem to tylko część atrakcji jakie przygotowaliśmy na 2 kwietnia – zapowiada Paulina Cius-Górska, p.o. dyrektora Muzeum Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie.

Świętowanie jak dawniej

Zwyczaje Wielkiego Tygodnia oraz Niedzieli Palmowej stanowić będą tematyczną bazę. Nie zabraknie także znanych wszystkim tradycji – szukania zajączka wielkanocnego czy konkurs na najpiękniejszą palmę, którą wykonają uczestnicy warsztatów. Najmłodszych zachęcamy do aktywnego uczestnictwa już od wejścia do skansenu, gdzie w zagrodzie czekać będą nowi podopieczni – sympatyczne króliki Hugo, Kobi, Gwintuś i Oscar. To właśnie tutaj warto będzie rozpocząć poszukiwania ukrytych niespodzianek od zajączka. Chętni w zorganizowanych grupach pod opieką pracownika Muzeum będą mogli nakarmić zwierzęta marchewką (obowiązują limity wejść). Warto zaznaczyć, że uszaci przyjaciele mieszkają w skansenie od 3 miesięcy dzięki współpracy z Kolejami Śląskimi a obecnie oswojeni, chętnie witają się z odwiedzającymi zagrody.

Niezależnie od pogody, w salach i wnętrzach chałup odbędą się warsztaty z tworzenia ozdób świątecznych oraz zdobienia jajek metodą batiku, zatem każdy uczestnik wyjdzie ze skansenu z wyjątkową pamiątką.

Tradycje, których nie znacie

Podczas wydarzenia gościć będziemy mieszkańców Skoczowa, którzy zaprezentują obrzęd wodzenia Judosza. Zgodnie z dawnym zwyczajem kukła przedstawiająca jednego z 12 apostołów – Judasza, tradycyjnie wodzona jest po Skoczowie w Wielki Piątek i Sobotę każdego roku na znak potępienia zdrady i wydania Jezusa na śmierć w czasie ostatniej wieczerzy. W chorzowskim skansenie obrzęd ten zostanie odtworzony – słomiana kukła w towarzystwie dwóch halabardników, przy dźwięku klekotek będzie oprowadzana pomiędzy ludźmi.

Kolejną, niezwykle widowiskową atrakcją będzie pokaz Regionalnego Zespołu Pieśni i Tańca Cepelia Fil Wilamowice z wilamowskimi śmiergustnikami. Charakterystyczni dla tej miejscowości barwni przebierańcy zwani Śmiergustami, w poniedziałek wielkanocny (lany poniedziałek) chodzą grupami po wsi, odwiedzając domy i polewając dziewczęta wodą do wtóru muzyki. Ta uznawana za jedną z najbardziej kolorowych tradycji wielkanocnych w naszym regionie także zostanie zaprezentowana naszym gościom.

Współtworzenie jest bardzo ważnym elementem imprez plenerowych w skansenie – zawsze zachęcamy do aktywnego uczestnictwa w pokazach obrzędowych. Nie inaczej będzie tym razem – odwiedzający  będą mogli wziąć udział w obrzędzie chodzenia z kurem oraz procesji z Jezuskiem Palmowym zwieńczonej mszą w zabytkowym kościele z Nieboczów na terenie skansenu, podczas której zostaną poświęcone palmy wykonane w czasie warsztatów.

Dobre jedzenie i rzemiosło

Wielkanoc w skansenie to także jarmark. Na spragnionych świątecznych smakołyków czekać będą we wnętrzach chałup członkinie  Kół Gospodyń Wiejskich z Przyszowic i Rajczy oraz Koła Gospodyń Miejskich ze Stolarzowic. Nie zabraknie także rękodzielników, twórców ludowych, produktów regionalnych, przedstawicieli gastronomii serwujących potrawy regionalne a także food trucków.  Mamy dobrą wiadomość – na stoisku Muzeum można będzie nabyć bijącą rekordy popularności książkę „Dobra rada złota warta, czyli porady dla śląskiej gospodyni (na materiale z XIX i pierwszej połowy XX wieku)”, której dodruk właśnie dotarł do skansenu. Zbiór porad dotyczących gotowania, przechowywania i przetwarzania żywności oraz sprzątania to idealna propozycja na prezent dla wszystkich miłośników idei zero waste i ekologicznego stylu życia.

A to wszystko już 2 kwietnia, start o godzinie 12.00.