Podcast „#etnoopowieści”: „Święta Zapomniane”

1 kwietnia 2021

Czyli nowy cykl Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”.

Święta, o których nie pamiętamy, zwyczaje, które wyparliśmy ze zbiorowej pamięci, obrzędy kiedyś ważne, a dzisiaj pielęgnowane przez niewielkie wspólnoty lokalne – o tym będzie nowy podcast, który przygotowuje  Muzeum „Górnośląskim Parku Etnograficznym w Chorzowie”.

Głównym założeniem cyklu jest przypomnienie świąt, obrzędów, zwyczajów i tradycji, które – niegdyś żywotne i obchodzone przez mieszkańców naszego regionu – dziś zostały całkowicie zapomniane lub wyparte.

Wiele tradycji, zwłaszcza tych związanych z najpopularniejszymi świętami (Bożym Narodzeniem, Wielkanocą, przesileniem wiosennym czy letnim) nadal jest obchodzonych i kultywowanych.
– Podobnie jak w całej Polsce, także w naszym regionie istnieją jednak – a raczej: istniały –  święta pomniejsze, którym nie udało się przetrwać w swej tradycyjnej formie. Prawie nikt ich nie obchodzi, prawie nikt o nich nie pamięta. A były często bardzo ciekawe i wiele mówiły o kultywujących je społecznościach – mówi dr Agnieszka Przybyła-Dumin, kierująca Działem Nauki w  Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”, pomysłodawczyni nowego podcastu.

W ramach cyklu „Zapomniane Święta” spróbujemy też zastanowić się, dlaczego jedne tradycje i obrzędy trwale zakorzeniły się w naszych praktykach kulturowych, inne zaś zostały całkowicie niemal zapomniane. Co ma wpływ na proces utrwalania zwyczajów, co natomiast sprawia, że o nich zapominamy? Czy to wypieranie z pamięci zbiorowej ma związek z globalną kulturą późnej nowoczesności, czy – wręcz przeciwnie – jest procesem całkowicie od niej niezależnym? Czy w natłoku informacji i uścisku niepewnej pandemicznej rzeczywistości da się  jeszcze posłyszeć echa tych zapomnianych i zaniechanych obrzędów? To tylko niektóre z pytań, na które będziemy się starali znaleźć odpowiedź w nowym podcaście.

Pierwsza rozmowa cyklu poświęcona będzie zwyczajom, związanym z przemilczaną dzisiaj częścią Wielkiego Tygodnia – Wielkim Poniedziałkiem, Wtorkiem i Środą. Kolejne odcinki podcastu publikowane będą w terminach, kiedy przypadają poszczególne święta, na stronie internetowej  i w mediach społecznościowych muzeum oraz w serwisach spotify i anchor.

Pomysłodawczyni podcastu, dr Agnieszka Przybyła-Dumin, na co dzień kieruje Działem Nauki w Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”. Jest też adiunktem na Wydziale Humanistyczno-Społecznym Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej. Autorka trzech publikacji książkowych i kilkudziesięciu artykułów naukowych, redaktorka pięciu tomów opartych na etnograficznych badaniach terenowych, redaktor naczelna Rocznika Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”. Wśród jej zainteresowań naukowych znajduje się kultura tradycyjna i współczesna ze szczególnym uwzględnieniem folkloru. Jest członkiem Rady ds. Dziedzictwa Niematerialnego przy Ministerstwie Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.