Rozmowa z Grzegorzem Poloczkiem, kabareciarzem, satyrykiem, dawnym członkiem Kabaretu Rak, artystą estradowym i konferansjerem oraz Bronisławem Wątrobą, literatem, poetą i popularyzatorem śląskiej mowy, jurorami Konkursu „Skecz vs wic”, organizowanego przez Miejskie Centrum Kultury imienia Henryka Bisty w Rudzie Śląskiej.

Nic obecnie chyba nie jest tak potrzebne, jak to, by mimo wszystko nie stracić dobrego humoru. Konkurs „Skecz vs wic” nam to gwarantuje?

Bronisław Wątroba: Kej MCK zwrōciyło sie do mie ze tym cobych sie „pobawiōł” we jurora, toch sie uradowoł. Rachowoł żech, co kōnkurs  „Skecz vs wic” bydzie ciekawy, ze szpasym. No bo jako inaczyj?

Kej skecze, jako te krōtke scynki rodzajowe, to przeca tyż ze szpasym, a do tego po ślōnsku. To prawie, jako Pani pedziała, dzisioj je richtig potrzebne. Trza nōm sie polachać, trza nōm szpasu. Tak tym kierzy wystympujōm we skeczu, jako tyż i tym kierzy bydōm to ôglōdać.

Grzegorz Poloczek: W takich sytuacjach jaką obecnie mamy na świecie trzeba próbować wszystkiego, aby nas dobry humor nie opuszczał. Poza tym, ludzi należy mobilizować do każdej formy kultury szeroko pojętej. Sam byłem ciekaw jaki będzie poziom konkursu i czy przysyłane skecze i wice mnie rozbawią, i jak uda się ta inicjatywa MCK-u.

No właśnie skecz – krótka humorystyczna scenka rodzajowa. A cóż to takiego ten wic?

GP: Skecze można codziennie oglądać w telewizji i to na kilku programach jednocześnie, ale wice najlepiej działają przy stole na urodzinach. Wic to żart a konkretnie dowcip tyle, że w całej Polsce opowiadają właśnie dowcipy, a tylko my Ślązacy godomy wice. To doskonała forma rozbawienia publiczności bo mówimy krótko, ale z mocną puentą.

BW: Wic to po naszymu przeca kawał. Takich roztomajtych ślōnskich wicōw je richtig wiela. Conikere sōm już gynau stare, dyć ciyngym słychać tyż jakesik nowe. Pewno we takim kōnkursie on-line wiyncyj bydzie tych wicōw, bo to drapci sie nagro. We skeczu pokazuje sie już przinojmni  dwōch ludzi. Przi pandymji trza sie jednak wpiyrw trefić coby to nagrać, a wic idzie pedzieć yno samymu.

Na co szczególnie jury zwraca uwagę?

BW: Jo żech chciał uwidzieć cosik nowego, czego bych niy wysznupoł we swoji pamiyńci. Niy cosik przerobiōnego nawet na nowy muster, a richtig świeżego, czego piyrwyj niy było. Idzie mi ô tyn nasz ślōnski humor, kery zdo mi sie być tyż taki trocha na muster Pepikōw. Nojważniejsze przi tymu zdo sie być u mie to, iże poradzymy sie jeszcze polachać ze samych siebie. Nō, mono jednak już terozki tego prawie je myni. Mono lekci nōm już teroz lachać sie ze inkszych. Prawie to nos bardzi wciōngo, choć czynsto tyż ciōngnie ku ôstudzie, kery zdo sie być za wiela.

GP: Nie zawsze śmieję się głośno, ale ocenić, czy coś jest śmieszne na pewno potrafię. A dziś powiem szczerze, bardzo pragnę, aby mnie po prostu rozśmieszano.

Dziś bardzo często i chętnie śmiejemy się z kogoś, a z samych siebie potrafimy zażartować?

GP: Jestem kabareciarzem od dziecka, a zawodowo od 30-tu lat i proszę mi wierzyć, że znam wielu topowych kabareciarzy, którzy nie potrafią żartować z siebie. Przyznam, że jest to dla mnie bardzo dziwne, ale niektórzy tak mają. Takie żartowanie z siebie moim zdaniem zbliża komika z publicznością.

Skąd się to bierze? Nie mamy do siebie dystansu?

BW:  Anō, coroz myni. Medykuja iże mono to skiż Interneca, kaj trolligu niy brakuje. Czynsto wciepywane sōm tam memy kere yno ôbrożajōm, bo to co na nich widać, to zdo sie nawet niy je czorny humor. Tyn kery je wciepuje pewnikiym sōm by sie fest zeszterowoł jakby cosik takego prawie jego miało tyczyć. Ja, czasym idzie sie polachać, dyć czynsto je we tym yno jakiś maras. Bestōż wola szpas kery tyczy sie nos, kery pokazuje iże poradzymy lachcać sie ze samych siebie.

Panowie są znakomitym duetem jurorów. Można powiedzieć: specjalista od dobrego humoru i specjalista od poprawnej śląszczyzny. Czyli kwintesencja tego konkursu!

GP: Zawsze ocenianie kogoś to trudne zadanie. Każdy ma swoje poczucie humoru, więc aby jeden oceniał drugiego potrzebne jest wyczucie. Są osoby, które czują żart, a niestety są też takie, które nie posiadają finezji zrozumienia żartu. Sam byłem ciekaw jak sobie razem z Bronkiem poradzimy. Osobiście lubię żarty trochę ukryte, nie takie bezpośrednie, albo nie daj Boże wulgarne.

BW: Nō, mono jakosik we tym jurorowaniu my sie uzupełniali, choć ślōnsko godka to dzisioj tyż je dość ciynżki tymat. Na pewno niy pedziołbych iże je to gwara, bo przeca je to cosik wiyncyj, conojmni etnolekt. Jakby mie ktōsik pytoł czy gynau je to już jynzyk, to bych ôdpedzioł iże może być. Ô to przeca tyż je dużo ôstudy. To co prziszło konkursowego starali my sie akuratnie „przeświylić” pod kōntym ślōnski godki. Jo, brōń Boże, niy uwożōm sie za jakegosik ekszperta, a yno starōm sie trzimać tego coch sōm spamiyntoł, ze czasōw we kerych wiyncyj ludzi ofyn godało. Dzisioj ponoć „ekszpertōw” nōm niy brakuje, choć zdo mi iże łōni sami takimi sie miyniōm. We kożdym kōnsku Gōrnego Ślōnska ta naszo godka je jednak ździybko inszo, tōż kożdy po czyści zdo sie mieć recht.

Rozmawiała: Hanna Grabowska-Macioszek

Foto: Patrycja Ryguła-Mańka

Foto wyróżnione: archiwum

A ja gorąco polecam Konkurs „Skecz vs wic”. Jestem przekonana, że udział w nim nie tylko poprawi nam nastrój, ale może być dobrym sprawdzianem, czy potrafimy pośmiać się z samych siebie? Co Wy na to? Nie czekajcie! Zgłoszenia przyjmowane są do 16 kwietnia! Szczegóły na plakacie.