W Siemianowicach Śląskich toczy się debata na temat postrzegania osób z niepełnosprawnościami w mediach. Jak twierdzą organizatorzy – siemianowicki magistrat oraz Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Janusza Korczaka w Katowicach to zagadnienie w naszym kraju jest wciąż rozpięte pomiędzy dwoma biegunami, a tak naprawdę zapomina się o tym co jest pośrodku.

Nie sposób nie zgodzić się niestety z tą tezą. Obserwując dziennikarskie materiał, z jednej strony mamy tych tak zwanych „herosów”, ludzi którzy mimo swojej niepełnosprawności nierzadko lepiej sobie radzą w
życiu niż osoby pełnosprawne. Z drugiej – osoby bezradne, samotne, pozbawione wsparcia otoczenia, często upokarzane. To materiały telewizyjne, artykuły prasowe, pełne emocji tworzą skrajne wizerunki osób z niepełnosprawnościami przez co zacierają prawdziwy obraz. Niewiele jest takich dziennikarzy jak redaktor Polskiego Radia Katowice Beata Tomanek, od lat zajmująca się tematyką związaną z niepełnosprawnością, którzy w sposób odważny, a jednocześnie wyważony potrafią poruszać te kwestie. Bardzo często są to materiały z pogranicza taniej sensacji, wzbudzające w odbiorcy ulgę: „Uff, a jednak ktoś ma gorzej, niż ja”, bądź nieszczery podziw i dyskomfort społeczny: „Ja na miejscu tej czy innej osoby dawno bym się załamał”, albo „To ja sprawny nie mogę poradzić sobie ze swoim problemem, a ten człowiek tak świetnie sobie radzi, pomimo niepełnosprawności”.

Jak mówi doktor Arkadiusz Wąsiński, dziekan Wydziału Nauk Społecznych  z Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Janusza Korczaka w Katowicach, pomimo wieloletnich zabiegów i kampanii społecznych w zakresie budowania wizerunku osób niepełnosprawnych w mediach, stan obecny postrzegania tego tematu jest dalece niezadowalający. – Media często mówią o niepełnosprawnych, pokazując ich historie, ale te historie są o nich bez nich. To bardzo często nasze – osób pełnosprawnych wyobrażenie na temat tego, co osoby z niepełnosprawnościami czują, myślą, a tak naprawdę zapominamy po prostu je o to zapytać – mówi doktor Wąsiński. – Winą takiego stanu rzeczy są stereotypy, które narosły przez lata i przełamanie ich jest bardzo trudne. Niepełnosprawność i osoby niepełnosprawne bardzo często ukazywane są w kategorii problemu, ich problemu, z którym muszą sobie poradzić. Media pokazując przeważnie dwa skraje przypadki: herosów i ofiary, zapominają, że życie toczy się gdzieś pośrodku. Ponadto materiały, aby były medialne nierzadko też bywają przerysowane, podkoloryzowane, by wywołać większe wrażenie na odbiorcach – tłumaczy dziekan Wydziału Nauk Społecznych WSP im. Janusza Korczaka w Katowicach.

Zdaniem doktora Wąsińskiego niepełnosprawność dla osób pełnosprawnych wciąż jest nieodgadniona, a zatem wzbudzająca obawę, niewygodna. Nie wiemy jak rozmawiać z osobą dotkniętą niepełnosprawnością, jak się wobec niej zachowywać. Tak naprawdę ta niepełnosprawność jest w głowie pełnosprawnych, a nie osób faktycznie nią dotkniętych. – Nasza debata ma oswajać, nawiązywać dialog, pokazać temat w sposób jak najbardziej autentyczny poprzez udział w niej osób niepełnosprawnych – kwituje doktor Wąsiński.

Organizatorzy debaty stawiają odważne pytania: jak mówić o osobach z niepełnosprawnością, jaki wpływ na jakość życia osób z niepełnosprawnościami mają media, czy istnieje podział na My i Oni?
Debata organizowana jest pod patronatem Prezydenta Miasta Siemianowice Śląskie, Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Janusza Korczaka w Katowicach, Siemianowickiego Centrum Kultury oraz Komendy Miejskiej Policji w Siemianowicach Śląskich.

Tekst i foto: Hanna Grabowska-Macioszek