I juzaś tōmpie wiesna….

18 marca 2015

Nō, tōż mōmy już za pǒra dni wiesna. Tela, co to jes kalyndǒrzowǒ wiesna a tak na isto, to trza jesce na ta richticznǒ deczko doczkać. Chocia bez łostatnie dni, a i we lutym, klara bez dziyń gryfnie ci już blyndowała, ale to niy ma ta wiesna na kierǒ wszyjskie niy poradzōm sie po tyj blank niy gryfnyj zimie doczkać. Coby sam jōm prziwołać, wciepna sztrofki, kiere napisǒł mōj nternecowy kamrat Bogdan Dzierżawa mianowany Utopkiym:

„Prziszła do miasta, paniczka wystrojōnǒ!

W parkach przisiadła i w łogrodach.

Bolerko biǒłe łoblykła i kiecka zielōnǒ,

Boso jes boroczka, nic niy mǒ na nogach.

Sikorka jōm witǒ: Widzi Pōn! Widzi Pōn!

I miyndzy astkami lipy sie uwijǒ.

Szpok ji łodpedziǒł: Widza jōm! Widza jōm!

A jakǒ jest gryfnǒ bestyjǒ!

Paniczka udǒwǒ, że nic niy słyszała,

Biere sie zarǒz gibko do roboty.

Kwiǒtki i listki na stromach powiyszała,

Bo przeca zdōnżyć chce do soboty.

Wiśnie i cześnie nǒjprzōd ukwiyciyła,

Potym gruszki i płōnki paradne,

Choby mode panie do ślubu przistrojyła,

Ślub bydzie w niydziela, potym szlajer spadnie.

Już nad stromami żynioki furgajōm,

Pszczoły, ćmiyle i szmaterloki.

Drabko te wszyskie kwiǒtki zapylajōm,

Przeca robotne to sōm chroboki. (…)

Kto tak poradzi łozweselić ludzi?

I do zegrōdek z grabkami posłać.

Cǒłkǒ do życiǒ prziroda łobudzić!

Jest takǒ paniczka – nō przeca Wiosna!”

Gryfne to, pra, i do tego po naszymu.

Wiesna, wiesna niyftorym chopōm wyrcy, niyftorym babōm zawǒdzǒ tyn fet nasztaplowany i naściubiōny bez zima i sam terǒzki taki fal:

Chop z babōm powadziyli sie jak sto dioskōw; wadzōm sie wadzōm, bo łōn kajsik poszoł ze geltakiym, łōna tyż cosik tam napochała, larmo na cǒłki karpyntel. Łorǒz baba idzie do badycimra, seblykǒ sie blank do saga, zwyrtła sie tak pǒra razy przed zdrzadłym ze kǒżdyj zajty i gǒdǒ:

– A dobrze pierōnowi tak! Niych mǒ, co mǒ!

Nale wiesna, to niy ino gryfny czǒs. To tyż tak, co cowiek sie corǒzki barzij zgniyły robi, niy kce ze prykola wylazować i take tam. I tu ci jes fal, kiej cowiek sie cuci z rańca, łotwiyrǒ polekuśku ślypia i blank nic niy widzi, to znacy niy jes jesce mōnter i… trza jesce łod nowa cosik szluknōńć na łocucynie. Bo jak gǒdali ło wieśnie: „Wczas kacyce z żurawiami, znaczōm wiesna ze ciepłami”. I take ku tymu jesce słōwecka Mieczysława Romanowskiego:

„Skąd lecą ptacy? Lecą z daleka,

W powietrzu gwarzą radośnie.

Czy to już wiosna? Serce jej czeka,

Śni nieustannie o wiośnie.”

A furgajōm te ptǒki, furgajōm, tela, co nōm sam terǒzki mogōm juzaś przismycyć ta diosecko „ptasiǒ gripa”. Przismycyli kiejsik ta diosecko „ptasiǒ gripa”. A możno to ino jakiesik mōndroki cosik na wiesna wypokopiōm, coby nǒs sztyjc strachować, bo przeca my sam mieli już roztomajte chorōbska, te łod tych zegziołych kalymbōw i take tam inksze. A ludziska żyjōm, tela, co te wszyjskie japtykorze nabijajōm kabzy na tych wszyjskich medikamyntach, kiere sōm tak by tak ło dupa łoztrzaś. Spomiarkowaliście, moje Wy roztomiyłe, wiela latoś we telewizyji jes ci ryklamōw roztomajtych medikamyntōw na kucanie, gripa, gǒrło? Przecamć styknie ino kupić te, kiere reklamujōm bez jedyn tydziyń, i żǒdne ci już nōm tam jakiesik dochtory niy bydōm przidajne, prǒwda?

Jǒ tam ze mojōm Elzōm, a po mojij świekrze, mōmy jedyn gryfny medikamynt na cǒłkǒ niymoc, ale niy byda sam tego gǒdǒł, bo musza dǒwać pozōr na ustawa ło wychowaniu we trzyźbōści.

Podwiyl co, jesce niy wszandy, i niy cǒłki śniyg ze cestōw sie łoztopiōł, niy łozszmelcowǒł, a sam jedyn taki starzik gzuł wiela ino mōg do autobusa, kiery już na haltynszteli stǒł.

– Pōnbōczku, dej cobych go jesce chyciōł! Pōnbōczku dej, cobych go zgōniōł! Pōnboczku dej, coby mie łōn niy pitnōł!

Łorǒz chlast, łobalōł sie borok i pycholym prasknōł do jarugi, do marasu.

– Pōnbōczku! A musiǒłeś mie dichtować, musiǒłeś mie sztuchać, ja?

Ojgyn z Pnioków

 

płōnki (pōnki) – jabłka, jabłoni, dzikie jabłka,

szlajer – welon,

żyniok, żyniol – nowożeniec, żonkoś,

szmaterlok – motyl,

fet – tłuszcz,

nasztaplowany – nagromadzony, nazbierany, naskładany,

naściubiōny – zaoszczędzony, naskładany,

geltak – wypłata, pensja,

na cǒłki karpyntel – na cały regulator,

zegziǒłe kalymby – wściekłe krowy,

łozszmelcować – roztopić, rozpuścić,

dichtować – pchnąć,

sztuchać – popychać,